Το ερώτημα της επικεφαλίδας δεν έχει να κάνει με τα διδάγματα και τα συναισθήματα που απορρέουν από τον ένδοξο αγώνα των παππούδων μας.
Αυτά για έναν ευσυνείδητο πολίτη θα έπρεπε να είναι αυτονόητα πράγματα και ως τέτοια θα τα αντιμετωπίσουμε στο συγκεκριμένο άρθρο.
Το ερώτημα λοιπόν έχει το εξής νόημα :
- Γιατί νικήσαμε τους Ιταλούς και συνεπώς έφτασε η 28η Οκτωβρίου να γίνει εθνική εορτή ;
- Ποιοί παράγοντες έφεραν τη νίκη στα όπλα των Ελλήνων μαχητών ;
Θα αναφέρουμε τους σημαντικότερους από αυτούς.
1) Πολιτική ηγεσία
Τα χαράματα της 28ής Οκτωβρίου του 1940, η πατρίδα μας ευτύχησε να έχει ως ηγέτη της τον Ιωάννη Μεταξά. Ο Ιωάννης Μεταξάς εκτός από εξαίρετος στρατιωτικός υπήρξε και ένας από τους πιο καλλιεργημένους Ελληνες της εποχής του. Συνδύαζε τον ψυχρό υπολογιστικό νου ενός πανάξιου επιτελικού και την αδάμαστη θέληση που χαρακτηρίζει τους ρομαντικούς , δεολόγους,πραγματικούς οραματιστές.
Το 1935 ο Ελληνικός Στρατός βρισκόταν σε τραγική κατάσταση.
Αντιγράφουμε από την μονογραφία του Παντελή Καρύκα “Ιωάννης Μεταξάς ,ο πατέρας της νίκης του 40″ :
“Είναι γεγονός ότι το έπος του 1940 δεν θα υπήρχε, αν ο Μεταξάς δεν είχε την εξουσία στην Ελλάδα από το 1936. Ο Ελληνικός Στρατός, μετά τη μικρασιατική καταστροφή, δεν υπήρχε. Η Στρατιά του Έβρου που συγκροτήθηκε ήταν στην πραγματικότητα μια φενάκη. Παρ’όλα αυτά, όλες οι κυβερνήσεις, από το 1923 μέχρι το 1936, ελάχιστα έπραξαν για την πολεμική προπαρασκευή της χώρας, με εξαίρεση το καθεστώς Πάγκαλου.
Ο δικτάτορας Πάγκαλος ήταν ο μόνος που πραγματοποίησε γενναίες αγορές πολεμικού υλικού. Με τον τρόπο αυτό καλύφθηκαν κάποιες από τις ανάγκες του στρατεύματος, αλλά οι ελλείψεις εξακολούθησαν να είναι σοβαρότατες.
Οι Έλληνες πολιτικοί άρχισαν να αφυπνίζονται το 1935, όταν άρχισε η ιταλοαιθιοπική κρίση, που κατέληξε στην κατάληψη της φτωχής αφρικανικής χώρας από τους Ιταλούς.
Όσον αφορά τον εξοπλισμό του Ελληνικού Στρατού, ο τότε αρχηγός του, αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, παρέλαβε κυριολεκτικά το απόλυτο χάος. Αν και προβλεπόταν η επιστράτευση 14 μεραρχιών πεζικού, 1 ιππικού και 4 ταξιαρχιών πεζικού, δεν υπήρχε υλικό επιστρατεύσεως για περισσότερες από 6 μεραρχίες. Δεν υπήρχε υλικό στρατοπεδίας, κράνη, κλινοσκεπάσματα, άρβυλα, στολές, και φυσικά δεν υπήρχαν αρκετά όπλα, σε χρηστική κατάσταση και πυρομαχικά.
Για παράδειγμα, από τα αποθέματα των 400.000 χειροβομβίδων, λιγότερες από 15.000 μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. Αν και έγιναν προμήθειες τυφεκίων, αυτομάτων όπλων και πυροβόλων, δεν έγιναν παράλληλες προμήθειες παρελκόμενων και ανταλλακτικών των όπλων αυτών.”
Από αυτό το μικρό απόσπασμα (και χωρίς να προχωρήσουμε σε λεπτομέρειες που παρέχει απλόχερα η μονογραφία) γίνεται αντιληπτό το τι παρέλαβε ο Εθνικός Κυβερνήτης. Από τα παρακάτω ενδεικτικά απόσπασματα (και πάλι χωρίς να αναφέρουμε -και για λόγους χώρου- λεπτομέρειες) της ίδιας μονογραφίας γίνεται αντιληπτό το τι κατόρθωσε μέσα σε 4 μόλις χρόνια.
“Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μεταξύ 1923 και 1935, οι αμυντικές δαπάνες ήταν ύψους τριών δισ. δραχμών, ενώ στο διάστημα 1936-40 διατέθηκαν περισσότερα από δεκαπέντε δισ. δραχμές.”
“Χάρη στην προπαρασκευή αυτή, η Ελλάδα κατάφερε στον πόλεμο του 1940-41 να παρατάξει το μεγαλύτερο Στρατό στην Ιστορία της – πάνω από 450.000 άνδρες.”
“Ο Ελληνικός Στρατός βρέθηκε την 28η Οκτωβρίου 1940 έτοιμος σε μεγάλο βαθμό να αντιμετωπίσει την ιταλική εισβολή. Το γεγονός αυτό δεν επιδέχεται πλέον καμία αμφισβήτηση, παρά την προσπάθεια ορισμένων να αποδώσουν τη νίκη του ’40 στον «οπλισμένο με ξύλα και πέτρες ελληνικό λαό και όχι στο Στρατό του δικτάτορα Μεταξά», όπως γνωστός, τηλεοπτικός δημοσιογράφος ανέφερε πρόσφατα, λες και ο Ελληνικός Στρατός είναι ιδιοκτησία κανενός.
Είναι γεγονός επίσης ότι, δυστυχώς, το εξοπλιστικό πρόγραμμα που είχε επεξεργαστεί ο πρωθυπουργός και υπουργός Πολέμου Μεταξάς και ο τότε αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί. Γιατί αν είχε ολοκληρωθεί, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως οι Ιταλοί «θα έκαναν το μπάνιο τους» στην Αδριατική, πριν προλάβουν οι σύμμαχοί τους να τους σώσουν. Ωστόσο, αξιοποιώντας το υπάρχον παλαιό υλικό στο έπακρο καθώς και το λιγοστό που πρόλαβε να παραληφθεί έως την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Παπάγος μετέτρεψε τον ουσιαστικά μη υφιστάμενο, προ του 1936, Ελληνικό Στρατό σε μια ικανοποιητικά λειτουργούσα πολεμική μηχανή.”
Αυτά αποδεικνύουν ότι η πολιτική ηγεσία προετοίμασε τον Στρατό για την επερχόμενη σύγκρουση. Παράλληλα όμως, την 28η Οκτωβρίου το στράτευμα δεν ήταν διχασμένο. Η τελευταία αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος από την βενιζελική παράταξη καθώς και ο θάνατος του Ελευθερίου Βενιζέλου, οδήγησαν νομοτελειακά σε ένα στράτευμα συσπειρωμένο γύρω από τον Βασιλέα.
Ο εθνικός διχασμός που ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό για τη μικρασιατική καταστροφή, έπαψε να υπάρχει.
2) Αξία Στρατιωτικής Ηγεσίας
Πέρα από την αδιαμφισβήτη αξία του Αλέξανδρου Παπάγου στο ανώτατο ιεραρχικό επίπεδο, η Ελλάς, ευτύχησε να διαθέτει εμπειροπόλεμους αξιωματικούς. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ο Χαράλαμπος Κατσιμήτρος που σταμάτησε τους Ιταλούς στο Καλπάκι, ήταν βετεράνος 5 πολέμων !
Α βαλκανικός,
Β βαλκανικός,
Α παγκόσμιος, Ουκρανική εκστρατεία, Μικρασιατική εκστρατεία.
Και το παράδειγμα του Κατσιμήτρου δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας για τους τότε Ελληνες αξιωματικούς. Συνεπώς,το υψηλό επίπεδο του Ελληνα Αξιωματικού, αποτελούσε εγγύηση για ένα στράτευμα άριστα εκπαιδευμένο. Η καταστρεπτική δράση του πυροβολικού μας αποτελεί λαμπρό παράδειγμα. Ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι το πιο σύγχρονο πυροβόλο που διαθέταμε ήταν του 1927 και τα παλαιότερα του 1878.
Μέγιστο βεληνεκές 11 χλμ! (βλ μονογραφία Παντελή Καρύκα)
3) Ο Ελληνικός Λαός.
Λαός με ηθικές αξίες. Λαός που πίστευε στο τρίπτυχο Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια. Η παραπάνω φωτογραφία αποδίδει περίφημα την πίστη του Ελληνα στο συγκεκριμένο τρίπτυχο.
Επίπλέον, ο Ελληνας ήταν άνθρωπος σκληραγωγημένος.
Απόρροια της αγροτικής κατά κύριο λόγο σύστασης του πληθυσμού. Ο Ελληνας και η Ελληνίδα, ήταν εξοικειωμένοι με την φύση και τις κακουχίες της αγροτικής και κτηνοτροφικης διαβίωσης.
Το κρύο, οι δύσβατες περιοχές, τα φουσκωμένα ποτάμια, ήταν η καθημερινότητα για την πλειοψηφία των τότε Ελλήνων.
Οι γυναίκες της Ηπείρου,που σήμερα φαντάζουν εξωπραγματικές μορφές, δεν έκαναν κάτι το εξωπραγματικό σε σχέση με την ζωή τους πριν τον πόλεμο.
Ολοι οι παραπάνω παράγοντες συνέβαλλαν στο να γραφτούν χρυσές σελίδες δόξας.
Εμείς,ως απόγονοι άξιων προγόνων,ας αναρωτηθούμε και ας προβληματιστούμε.
Ποιόν από τους παραπάνω παράγοντες διαθέτουμε σήμερα ;
Το ερώτημα λοιπόν έχει το εξής νόημα :
- Γιατί νικήσαμε τους Ιταλούς και συνεπώς έφτασε η 28η Οκτωβρίου να γίνει εθνική εορτή ;
- Ποιοί παράγοντες έφεραν τη νίκη στα όπλα των Ελλήνων μαχητών ;
Θα αναφέρουμε τους σημαντικότερους από αυτούς.
1) Πολιτική ηγεσία
Τα χαράματα της 28ής Οκτωβρίου του 1940, η πατρίδα μας ευτύχησε να έχει ως ηγέτη της τον Ιωάννη Μεταξά. Ο Ιωάννης Μεταξάς εκτός από εξαίρετος στρατιωτικός υπήρξε και ένας από τους πιο καλλιεργημένους Ελληνες της εποχής του. Συνδύαζε τον ψυχρό υπολογιστικό νου ενός πανάξιου επιτελικού και την αδάμαστη θέληση που χαρακτηρίζει τους ρομαντικούς , δεολόγους,πραγματικούς οραματιστές.
Το 1935 ο Ελληνικός Στρατός βρισκόταν σε τραγική κατάσταση.
Αντιγράφουμε από την μονογραφία του Παντελή Καρύκα “Ιωάννης Μεταξάς ,ο πατέρας της νίκης του 40″ :
“Είναι γεγονός ότι το έπος του 1940 δεν θα υπήρχε, αν ο Μεταξάς δεν είχε την εξουσία στην Ελλάδα από το 1936. Ο Ελληνικός Στρατός, μετά τη μικρασιατική καταστροφή, δεν υπήρχε. Η Στρατιά του Έβρου που συγκροτήθηκε ήταν στην πραγματικότητα μια φενάκη. Παρ’όλα αυτά, όλες οι κυβερνήσεις, από το 1923 μέχρι το 1936, ελάχιστα έπραξαν για την πολεμική προπαρασκευή της χώρας, με εξαίρεση το καθεστώς Πάγκαλου.
Ο δικτάτορας Πάγκαλος ήταν ο μόνος που πραγματοποίησε γενναίες αγορές πολεμικού υλικού. Με τον τρόπο αυτό καλύφθηκαν κάποιες από τις ανάγκες του στρατεύματος, αλλά οι ελλείψεις εξακολούθησαν να είναι σοβαρότατες.
Οι Έλληνες πολιτικοί άρχισαν να αφυπνίζονται το 1935, όταν άρχισε η ιταλοαιθιοπική κρίση, που κατέληξε στην κατάληψη της φτωχής αφρικανικής χώρας από τους Ιταλούς.
Όσον αφορά τον εξοπλισμό του Ελληνικού Στρατού, ο τότε αρχηγός του, αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος, παρέλαβε κυριολεκτικά το απόλυτο χάος. Αν και προβλεπόταν η επιστράτευση 14 μεραρχιών πεζικού, 1 ιππικού και 4 ταξιαρχιών πεζικού, δεν υπήρχε υλικό επιστρατεύσεως για περισσότερες από 6 μεραρχίες. Δεν υπήρχε υλικό στρατοπεδίας, κράνη, κλινοσκεπάσματα, άρβυλα, στολές, και φυσικά δεν υπήρχαν αρκετά όπλα, σε χρηστική κατάσταση και πυρομαχικά.
Για παράδειγμα, από τα αποθέματα των 400.000 χειροβομβίδων, λιγότερες από 15.000 μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. Αν και έγιναν προμήθειες τυφεκίων, αυτομάτων όπλων και πυροβόλων, δεν έγιναν παράλληλες προμήθειες παρελκόμενων και ανταλλακτικών των όπλων αυτών.”
Από αυτό το μικρό απόσπασμα (και χωρίς να προχωρήσουμε σε λεπτομέρειες που παρέχει απλόχερα η μονογραφία) γίνεται αντιληπτό το τι παρέλαβε ο Εθνικός Κυβερνήτης. Από τα παρακάτω ενδεικτικά απόσπασματα (και πάλι χωρίς να αναφέρουμε -και για λόγους χώρου- λεπτομέρειες) της ίδιας μονογραφίας γίνεται αντιληπτό το τι κατόρθωσε μέσα σε 4 μόλις χρόνια.
“Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μεταξύ 1923 και 1935, οι αμυντικές δαπάνες ήταν ύψους τριών δισ. δραχμών, ενώ στο διάστημα 1936-40 διατέθηκαν περισσότερα από δεκαπέντε δισ. δραχμές.”
“Χάρη στην προπαρασκευή αυτή, η Ελλάδα κατάφερε στον πόλεμο του 1940-41 να παρατάξει το μεγαλύτερο Στρατό στην Ιστορία της – πάνω από 450.000 άνδρες.”
“Ο Ελληνικός Στρατός βρέθηκε την 28η Οκτωβρίου 1940 έτοιμος σε μεγάλο βαθμό να αντιμετωπίσει την ιταλική εισβολή. Το γεγονός αυτό δεν επιδέχεται πλέον καμία αμφισβήτηση, παρά την προσπάθεια ορισμένων να αποδώσουν τη νίκη του ’40 στον «οπλισμένο με ξύλα και πέτρες ελληνικό λαό και όχι στο Στρατό του δικτάτορα Μεταξά», όπως γνωστός, τηλεοπτικός δημοσιογράφος ανέφερε πρόσφατα, λες και ο Ελληνικός Στρατός είναι ιδιοκτησία κανενός.
Είναι γεγονός επίσης ότι, δυστυχώς, το εξοπλιστικό πρόγραμμα που είχε επεξεργαστεί ο πρωθυπουργός και υπουργός Πολέμου Μεταξάς και ο τότε αρχιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί. Γιατί αν είχε ολοκληρωθεί, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως οι Ιταλοί «θα έκαναν το μπάνιο τους» στην Αδριατική, πριν προλάβουν οι σύμμαχοί τους να τους σώσουν. Ωστόσο, αξιοποιώντας το υπάρχον παλαιό υλικό στο έπακρο καθώς και το λιγοστό που πρόλαβε να παραληφθεί έως την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Παπάγος μετέτρεψε τον ουσιαστικά μη υφιστάμενο, προ του 1936, Ελληνικό Στρατό σε μια ικανοποιητικά λειτουργούσα πολεμική μηχανή.”
Αυτά αποδεικνύουν ότι η πολιτική ηγεσία προετοίμασε τον Στρατό για την επερχόμενη σύγκρουση. Παράλληλα όμως, την 28η Οκτωβρίου το στράτευμα δεν ήταν διχασμένο. Η τελευταία αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος από την βενιζελική παράταξη καθώς και ο θάνατος του Ελευθερίου Βενιζέλου, οδήγησαν νομοτελειακά σε ένα στράτευμα συσπειρωμένο γύρω από τον Βασιλέα.
Ο εθνικός διχασμός που ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό για τη μικρασιατική καταστροφή, έπαψε να υπάρχει.
2) Αξία Στρατιωτικής Ηγεσίας
Πέρα από την αδιαμφισβήτη αξία του Αλέξανδρου Παπάγου στο ανώτατο ιεραρχικό επίπεδο, η Ελλάς, ευτύχησε να διαθέτει εμπειροπόλεμους αξιωματικούς. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ο Χαράλαμπος Κατσιμήτρος που σταμάτησε τους Ιταλούς στο Καλπάκι, ήταν βετεράνος 5 πολέμων !
Α βαλκανικός,
Β βαλκανικός,
Α παγκόσμιος, Ουκρανική εκστρατεία, Μικρασιατική εκστρατεία.
Και το παράδειγμα του Κατσιμήτρου δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας για τους τότε Ελληνες αξιωματικούς. Συνεπώς,το υψηλό επίπεδο του Ελληνα Αξιωματικού, αποτελούσε εγγύηση για ένα στράτευμα άριστα εκπαιδευμένο. Η καταστρεπτική δράση του πυροβολικού μας αποτελεί λαμπρό παράδειγμα. Ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι το πιο σύγχρονο πυροβόλο που διαθέταμε ήταν του 1927 και τα παλαιότερα του 1878.
Μέγιστο βεληνεκές 11 χλμ! (βλ μονογραφία Παντελή Καρύκα)
3) Ο Ελληνικός Λαός.
Λαός με ηθικές αξίες. Λαός που πίστευε στο τρίπτυχο Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια. Η παραπάνω φωτογραφία αποδίδει περίφημα την πίστη του Ελληνα στο συγκεκριμένο τρίπτυχο.
Επίπλέον, ο Ελληνας ήταν άνθρωπος σκληραγωγημένος.
Απόρροια της αγροτικής κατά κύριο λόγο σύστασης του πληθυσμού. Ο Ελληνας και η Ελληνίδα, ήταν εξοικειωμένοι με την φύση και τις κακουχίες της αγροτικής και κτηνοτροφικης διαβίωσης.
Το κρύο, οι δύσβατες περιοχές, τα φουσκωμένα ποτάμια, ήταν η καθημερινότητα για την πλειοψηφία των τότε Ελλήνων.
Οι γυναίκες της Ηπείρου,που σήμερα φαντάζουν εξωπραγματικές μορφές, δεν έκαναν κάτι το εξωπραγματικό σε σχέση με την ζωή τους πριν τον πόλεμο.
Ολοι οι παραπάνω παράγοντες συνέβαλλαν στο να γραφτούν χρυσές σελίδες δόξας.
Εμείς,ως απόγονοι άξιων προγόνων,ας αναρωτηθούμε και ας προβληματιστούμε.
Ποιόν από τους παραπάνω παράγοντες διαθέτουμε σήμερα ;
Δόξα και Τιμή στους Ήρωες του ΄40
ΑπάντησηΔιαγραφήΦωτεινός φάρος η θυσία τους, που θα μας οδηγεί για πάντα.