Απαγόρευση καπνίσματος στα μαγαζιά: Σύγκρουση συμφερόντων, και όχι δικαιωμάτων...

Πρόσφατα η Κυβέρνηση έθεσε σε λειτουργία έναν νόμο που απαγορεύει το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς ιδιωτικούς χώρους πέραν της οικίας, στους οποίους εισέρχονται οικειοθελώς και αυτοβούλως άνθρωποι.

Η συνήθης δικαιολογία από τους υποστηρικτές της καπνοαπαγόρευσης είναι ότι γίνεται στο όνομα του δικαιώματος της υγείας των μη καπνιστών.

Εκτός από το δικαίωμα στην υγεία, δηλαδή να μην σε βλάπτουν οι συνάνθρωποι σου χωρίς την συγκατάθεση σου υπάρχει και το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, δηλαδή το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και διάθεσης ενός χώρου ή πράγματος.

Η πραγματικότητα είναι ότι τα δυο αυτά δικαιώματα είναι απόλυτα συμβατά μεταξύ τους και δεν αλληλοσυγκρούονται στην περίπτωση των καταστημάτων που επιτρέπουν το κάπνισμα. Το γιατί θα έπρεπε να είναι προφανές σε όλους. Η δημιουργία ενός τέτοιου καταστήματος (δικαίωμα στην ιδιοκτησία) από μόνη της δεν βλάπτει την υγεία ενός μη καπνιστή (δικαίωμα στην υγεία), για να γίνει αυτό πρέπει να βρεθεί μέσα και αυτό δεν γίνεται δίχως την συγκατάθεση του.
Κανονικά δεν θα χρειαζόταν να παραθέσω άλλα επιχειρήματα και να τελειώσει εδώ η συζήτηση εφόσον δεν καταπατείται το δικαίωμα στην υγεία του Α από την πράξη του B (λέει ένας επαγγελματίας που εχει μαγαζί στο χωριό).
Δυστυχώς όμως για κάποιο λόγο δεν είναι προφανές σε όλους και αυτό που με εκπλήσσει ακόμη περισσότερο είναι ότι συναντάω και κάποιους φιλελεύθερους να υποστηρίζουν αυτήν την καπνοαπαγόρευση.

Ένα άτομο μπαίνοντας δίχως καταναγκασμό μέσα σε ένα κατάστημα που γνωρίζει ότι καπνίζουν βλάπτει συνειδητά την υγεία του όπως όταν επιλέγει να πάει σε ένα πάρτι στο σπίτι μιας φίλης του όπου οι καλεσμένοι επιτρέπεται να καπνίζουν. Στην μια περίπτωση το κάνει γιατί θέλει πχ να πιει έναν καφέ και στην άλλη γιατί θέλει να δει την φίλη του.

Όπως δεν μπορεί να απαγορεύσει το κάπνισμα στο σπίτι της φίλης του επειδή θέλει απλά την παρέα αλλά όχι τον καπνό έτσι θα έπρεπε να μην έχει το δικαίωμα να απαγορεύσει το κάπνισμα στο κατάστημα με την πρόφαση ότι επιθυμεί μονάχα τον καφέ και όχι τον καπνό. Η ικανοποίηση της επιθυμίας του και μόνο δεν αρκεί για να επέμβει το Κράτος, πρέπει να καταπατείται κάποιο ατομικό του δικαίωμα.
Δεν υπάρχει σύγκρουση ατομικών δικαιωμάτων (ιδιοκτησίας και υγείας), αυτό που υπάρχει είναι σύγκρουση συμφερόντων, ο αντικαπνιστής έχει συμφέρον να του παρέχει ένας συνάνθρωπος του μια υπηρεσία που αυτός θέλει (καφέ δίχως καπνό) και ο συνάνθρωπος του έχει συμφέρον να παρέχει την υπηρεσία που ζητάει ένας άλλος άνθρωπος (καφέ με την δυνατότητα να καπνίζει).

Σε μια πραγματικά φιλελεύθερη Δημοκρατία η εξουσία δεν υπάρχει για να εξυπηρετεί την εκάστοτε ομάδα συμφερόντων που μπόρεσε να την επηρεάσει αλλά για να προασπίζει τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών.

Αντικαθιστώντας τα ατομικά δικαιώματα με την επιθυμία, την αυθαίρετη εξουσία και την βία οδηγούμαστε σε μια αέναη πάλη των τάξεων στην οποία κάθε ομάδα συμφερόντων προσπαθεί να χρησιμοποιήσει το Κράτος για να επιβάλλει τα συμφέροντα της.

Το αστείο είναι ότι κάποιοι φιλελεύθεροι από εμάς δέχονται την δημιουργία coffee shops όπου μπορείς να καπνίσεις κάνναβη αλλά δεν δέχονται τα καταστήματα που μπορείς να καπνίσεις καπνό! Και τα δυο πρέπει να επιτρέπονται για τους ίδιους ακριβώς λόγους: Ιδιοκτησία χώρου, ιδιοκτησία εαυτού και δικαίωμα να συναλλάσεσαι, με δύο λόγια ατομικές ελευθερίες.

Τελικά δεν είναι απίθανο σε λίγα χρόνια να συμπεριλαμβάνονται και οι οικίες μας στους ιδιωτικούς χώρους όπου θα απαγορεύεται το κάπνισμα.

Οι μαγαζάτορες
Παρόλ' αυτά η πλευρά των μαγαζιών του καφέ και της εστίασης φαίνεται να στυλώνει για μία ακόμα φορά τα πόδια στη συγκεκριμένη απαγόρευση.  
- “Εμείς πεθαίνουμε και αυτοί μας ρίχνουν πρόστιμα. Ξαφνικά εκεί που κοιμάται ο υπουργός, ξυπνάει και αποφασίζει να επαναφέρει το νόμο για το κάπνισμα”, εμφανίζονται έντονα επικριτικοί λέγοντας ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να μεταφέρει στους επαγγελματίες την ευθύνη να προστατέψουν την υγεία του κόσμου.
- “Όταν μπαίνει ο κόσμος επιθυμεί να είναι ανενόχλητος. Δεν μπορούμε να διαπληκτιστούμε μαζί τους. Όταν μια επιχείρηση πνίγεται λόγω έλλειψης πελατών, η κυβέρνηση επιβάλλει πρόστιμα. Πρόστιμα από το υπουργείο εργασίας, το ΤΕΒΕ, το ΙΚΑ, το δήμο, τον αντικαπνιστικό νόμο. Πώς θα μας βοηθήσουν όταν προσπαθούμε να επιβιώσουμε; αλλά ουδείς το υπολογίζει αυτό”.

Οι ίδιοι προτείνουν να έχει την απόλυτη ευθύνη ο πελάτης που καπνίζει. Αυτός, στον οποίο κάνει την οποιαδήποτε δυνατή προσφορά για να ξαναέρθει, όπως λένε.  
- “Οι κυβερνώντες δεν κατεβαίνουν στην κοινωνία για να δουν τι γίνεται, τα μαγαζιά που βρίσκονται στο χωριό μας δεν μετρούν πάνω από 10 πελάτες, κάτι που συμβαίνει σε καθημερινή βάση”.
Οι επαγγελματίες εκφράζουν την πεποίθηση ότι για μία ακόμα φορά ο νόμος δεν θα εφαρμοστεί.
- “Δεν μπορούμε εμείς να βγάλουμε τον πελάτη να καπνίσει έξω στο κρύο. Θα μπορούσε όμως, το αρμόδιο υπουργείο να επιβάλει αυστηρά την τοποθέτηση σύγχρονου εξαερισμού στα καταστήματα, οι οποίοι είναι άκρως αποτελεσματικοί”.

Τελικά αυτό που μένει είναι να αποδειχθεί ότι η πρόθεση ενός ακόμα υπουργού Υγείας να βάλει φρένο στην ενοχλητική συνήθεια, απαλλάσσοντας τους παθητικούς καπνιστές από την υποχρέωση να καπνίζουν κι εκείνοι, μπορεί να εφαρμοστεί και στην πράξη. Με δεδομένες τις παλαιότερες αποτυχημένες προσπάθειες, θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για το στοίχημα πολιτικής σταδιοδρομίας του εκάστοτε υπουργού Υγείας. Ένα στοίχημα, το οποίο εν μέσω αντιδράσεων από τους ενδιαφερόμενους, προσπαθειών επιβολής από τους ιθύνοντες της Υγείας και αμέτρητων ωρών επιχειρηματολογίας εκατέρωθεν, συνεχίζει μέχρι και σήμερα να παραμένει μια διάταξη ενταγμένη στα όρια της ανεκδοτολογίας.