Το δυστύχημα του Ορφανά, το δεύτερο πιο πολύνεκρο δυστύχημα στην ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου μετά το Δερβένι.
Πολύ δυσάρεστες μνήμες που τις θυμόμαστε και εδώ στην Ιτέα.
Με αφορμή το δυστύχημα στο Ορφανά σας παραθέτω και την αφήγηση ενός μέλους του ΣΦΣ για εκείνο το τραγικό συμβάν.
Από ανθρώπους που έζησαν δίπλα στα γεγονότα ή παραβρέθηκαν επί τόπου, όπως ο σταθμάρχης Λάρισας Γ. Αννης, ο επικεφαλής του συνεργείου αποκατάστασης από το Μηχανοστάσιο Θεσσαλονίκης Ευθύμης Κοντόπουλος (και οι δύο συνταξιούχοι σήμερα) και ο ερευνητής των σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα, με πλούσιο σχετικό αρχείο Φράνκυ Ελλιοτ, που συνομίλησε με ανθρώπους που έζησαν από κοντά πτυχές της τραγωδίας.
Φρικιαστικές διηγήσεις. Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Και περίεργα όσο και τραγικά παιγνίδια της μοίρας.
Το όνομα Δοξαράς έκτοτε στοιχειώνει τη μνήμη όσων ασχολούνται με τον ελληνικό σιδηρόδρομο και ιδιαίτερα όσους εργάζονται σ'αυτόν.
Αυτή η φρίκη είναι ότι έχει απομείνει ύστερα από τόσα χρόνια που εχουν περάσει, αλλά και ένα πελώριο ΓΙΑΤΙ.
Καθώς και ένα ταπεινό προσκυνητάρι στο σημείο του ατυχήματος (Χ.Θ. 318+900) απ'όπου δεν περνούν πια τα τραίνα, καθότι η χάραξη εδώ και χρόνια έχει αλλάξει και περνάει μέσα από το ομώνυμο τούνελ.
>
Γυρίζουμε το ρολόι πίσω 42 χρόνια.
Το 1972 έχει μπεί αρκετά συνοφρυωμένο από πλευράς καιρού αλλά και γενικότερης πολιτικής κατάστασης.
Δικτατορία, αστυνομοκρατία, αυταρχικό, ανελεύθερο και γκρίζο πολιτικό σκηνικό.
Η νεολαία ξενερωμένη από την κακόγουστη ελαφρολαική "κουλτούρα" την βρίσκει σε live ροκ συναυλίες με δημοφιλή ψυχεδελικά ροκ και ποπ συγκροτήματα της εποχής όπως τους Socrates drank the conium (με επικεφαλής ένα χίπυ από τον Πειραιά, τον Αντώνη Τουρκογιώργη), τους Πελόμα Μποκιού (με επικεφαλής ένα νεαρό τραγουδιστή ονόματι Βλάση Μπονάτσο με φωνή ίδια με του Steve Winwood και ήχο Santana) kai τους πιο σοφτ Poll (με επικεφαλής κάποιο Κώστα Τουρνά, σπεσιαλίστα στις power ballads και στίχο επηρεασμένο από τα παιδιά των λουλουδιών).
Οι φαβορίτες, τα μακριά μαλλιά και το παντελόνι καμπάνα στη μόδα.
Το αστέρι του Νίκου Ξυλούρη αρχίζει να μεσουρανεί παράλληλα με το φούσκωμα του ολοένα και ριζοσπαστικοποιούμενου αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος (λίγο πριν τα γεγονότα της Νομικής), ενώ ο Διονύσης Σαββόπουλος μαζί με τον Ευγένιο Σπαθάρη, την Σαμίου, την Γλέζου και τα Μπουρμπούλια, κάνει ονειρικές εμφανίσεις στο ΡΟΝΤΕΟ και το ΚΥΤΤΑΡΟ, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας.
Στο πρωτάθλημα προπορεύεται ο Παναθηναικός με νωπές τις δάφνες από το Γουέμπλευ, ενώ ο πανίσχυρος ΠΑΟΚ του Κούδα και του Σαράφη απειλεί να αφαιρέσει την δεύτερη θέση από τον Ολυμπιακό.
Στο σχολείο κάθε πρωί είχαμε αυστηρό έλεγχο για το μήκος των μαλλιών μας.
Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι την εποχή εκείνη, περνούσαν την μεταβατική τους περίοδο από ΣΕΚ σε ΟΣΕ Α.Ε., από δηζελοκίνηση / ατμοκίνηση (η δεύτερη κυρίως σε εμπορικά δρομολόγια) σε πλήρη δηζελοκίνηση, ενώ οι κανονισμοί ασφάλειας της κυκλοφορίας βελτιώνονταν σταδιακά και αργά, ύστερα από κτηθείσα πείρα από αιματηρά δυστυχήματα τύπου Δερβενίου.
Ο τότε υπουργός της χούντας (επί των Μεταφορών) Φθενάκης είχε εξαγγείλει την εντός πενταετίας εξαφάνιση του ατμού και την μετατροπή του άξονα Αθηνών - Θεσσαλονίκης σε ηλεκτροκινούμενο σιδηρόδρομο με ταχύτητες 300 χλμ/ώρα (προ TGV όλα αυτά) !!!
Τα ραδιοτηλέφωνα και γενικά τα συστήματα επικοινωνίας αμαξοστοιχίας-εδάφους ήταν terra incognita για τον ΟΣΕ.
Η Κυριακή 16 Γενάρη 1972 ξημέρωσε γεμάτη παγωνιά από το πρωί.
Ηταν μια πράγματι συννεφιασμένη Κυριακή.
Στο Θεσσαλικό κάμπο έπεφτε χιονόνερο από το πρωί. Ο κόσμος όμως ήταν ξαναμμένος με το επικείμενο ντέρμπυ του πρωταθλήματος που θα γινόταν το ίδιο απόγευμα στο στάδιο Καραισκάκη, μεταξύ των δύο αιωνίων αντιπάλων, του Ολυμπιακού που ηγείτο ο μεγάλος Δεληκάρης και του Παναθηναικού στον οποίο μεσουρανούσε ο Μίμης Δομάζος.
Στο ΜΘ δύο Πειραιώτες μηχανοδηγοί, ονόματι Σταματίου και Πολίτης κάθονται στα χειριστήρια της ALCO A323 που αστραφτε φρεσκοβαμμένη από την Γενική Επισκευή που μόλις είχε περάσει στο ΚΕΠ, με την υψηλή ποιότητα δουλειάς του Εργοστασίου Πειραιά που εγγυώταν η διοίκηση του μηχανικού μηχανολόγου-ηλεκτρολόγου Ηρακλή Τσάκαλου.
Οι Πειραιώτες μάστορες ξεκινούν αργά με την 323 και κατευθύνονται προς τον ΝΕΣΘ όπου προσκολλώνται στη σύνθεση που μόλις πριν λίγο είχε φτάσει ελαφρώς καθυστερημένη από το Μόναχο, με προορισμό Αθήνα: στη φημισμένη υπερταχεία απολύτου προτεραιότητας ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΕΞΠΡΕΣ, που δρομολογιακά χαρακτηρίζονταν ως αμαξοστοιχία 2.
Γύρω στις 13.30 και με δεκάλεπτη περίπου καθυστέρηση το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ εγκαταλείπει το Νέο Επιβατικό Σταθμό Θεσσαλονίκης. Μετά το Πλατύ, η μονή γραμμή διευρύνει την καθυστέρηση και ενώ ο ουρανός σκοτεινιάζει ολοένα και περισσότερο, η αμαξοστοιχία 2 φθάνει με παραπάνω από 20 λεπτά καθυστέρηση στη Λάρισα.
Κανονικά εκεί έπρεπε να κάνει υπέρβαση στην ταχεία αμαξοστοιχία 22, πλην όμως ο σταθμάρχης Λάρισας έδιωξε την 22 προς Παλαιοφάρσαλο (για την ακρίβεια γραμμή ελευθέρα μέχρι Ορφανά), για να μην φεσωθεί λίγα λεπτά (πρώτο παιγνίδι της μοίρας).
Στη Λάρισα εκείνη την ώρα έχει υπηρεσία ελιγμών ένας βολιώτης μηχανοδηγός.
Μόλις η 2 σταματάει στο σταθμό, πηγαίνει δίπλα στην καμπίνα της ALCO και πιάνει για 1 λεπτό την κουβέντα με τους μηχανοδηγούς. Βλέπει ότι έχουν αναμένο δίπλα τους ένα ραδιοφωνάκι - τρανζίστορ που αναμεταδίδει το πρώτο ημίχρονο του αγώνα Ολυμπιακού - Παναθηναικού. Μάλιστα ο Σταματίου τον κερνάει ένα τσιγάρο και τον ρωτάει τα προγνωστικά του για το παιγνίδι.
Την συζήτησή τους διακόπτει ο ήχος της σφυρίχτρας του σταθμάρχη της Λάρισας που προαναγγέλει την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας 2 ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΕΞΠΡΕΣ για Λιανοκλάδι - Αθήνα (επόμενες σταθμεύσεις του).
Το τραίνο μετά από ένα κοφτό σφύριγμα της ALCO γκαζώνει σιγά - σιγά και εξαφανίζεται στον ήδη σκτεινιασμένο λόγω καιρού ορίζοντα, προς νότο.
Την ίδια περίπου στιγμή ή μάλλον λίγο αργότερα, ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου διώχνει την αμαξοστοιχία 121 Πειραιώς - Θεσσαλονίκης, πιό γνωστή σαν "πόστα", από τον σταθμό Παλαιοφαρσάλου με γραμμή ελευθέρα προς Ορφανά.
Η 121 έχει ξεκινήσει τις 9.30 περίπου από την Αθήνα με επικεφαλής την δηζελάμαξα ALCO A207 + 2 επίκουρες κλειστές φορτάμαξες + όχημα σκευοφόρος-ταχυδρομείο Ιταλικής κατασκευής AVIS + 2 επιβατάμαξες BREDA REGGIANE (η πρώτη ήταν το λεγόμενο "όχημα μόνον δι 'οπλίτας").
Στο όχημα των οπλιτών επιβιβάστηκαν καμμιά τριανταριά φαντάροι από την Θήβα που πήγαιναν με μετάθεση σε μονάδες της Βορείου Ελλάδος.
Κανονικά στον Παλαιοφάρσαλο προβλεπόταν η διασταύρωση της 121 με την 2, η οποία θα περνούσε διέλευση τον σταθμό.
Θυμίζουμε ότι εκείνη την εποχή οι εντολές ήταν αυστηρές να μην καθυστερεί ή σταθμεύει άσκοπα σε μη προβλεπόμενο σταθμό η υπερταχεία. Λόγω της ημίωρης περίπου καθυστέρησης της 2 όμως ο σταθμάρχης αποφάσισε να διώξει την 121, καθώς μάλιστα πίσω (από πλευρά Δομοκού) πλησίαζε το ανερχόμενο ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ (αμαξοστοιχία 1), θεωρώντας ότι η διασταύρωση πρέπει να μετατεθεί, ώστε τα δύο ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ να διασταυρώνονταν στον Παλαιοφάρσαλο.
Πράγματι η 121 φεύγει και φθάνει στα Ορφανά, όπου καθηλώνεται για διασταύρωση με την προπορευόμενη (κακώς?) του 2 αμαξοστοιχία 22.
Ταυτόχρονα ο σταθμάρχης Δοξαρά Παπαδόπουλος ενημερώνεται από τον σταθμάρχη Λάρισας ότι η 2 ξεκίνησε από Λάρισα προς νότο.
Εκείνη τη στιγμή προκύπτει το πρόβλημα που θα γίνει η διασταύρωση 121 και 2: στα Ορφανά ή τον Δοξαρά.
Σε περίπτωση που γινόταν στα Ορφανά, θα επρόκειτο για τριπλή διασταύρωση + υπέρβαση μεταξύ των αμαξοστοιχιών 2, 121, 22.
Ο σταθμός Ορφανών είχε μία αμφίαιχμο παρακαμπτήριο και μία μόρτα.
Στην τηλεφωνική επικοινωνία Παπαδόπουλου (σταθμάρχη Δοξαρά) - Γκέκα (σταθμάρχη Ορφανών) ανακύπτει αγεφύρωτη διαφωνία μεταξύ των δύο για το σημείο της διασταύρωσης.
- "Δεν μπορώ να κάνω ελιγμούς και παλινδρομήσεις στα Ορφανά, δεν χωράνε τα τραίνα" λέγεται ότι είπε ο Γκέκας.
- "Δεν μπορώ κανονιστικά να σταματήσω την υπερταχεία για να περιμενει την πόστα στο Δοξαρά και συνεπώς η διασταύρωση πρέπει να γίνει στα Ορφανά, πολλώ μάλλον που η υπερταχεία είναι καθυστερημένη" λέγεται ότι αντείπε ο Παπαδόπουλος.
Ακολουθεί τσακωμός και μεσολάβηση του Ρυθμιστή Κυκλοφορίας Αθηνών (ΡΚΑ) Χαλιώτη που αρχικά πείθεται να γίνει η διασταύρωση στο Δοξαρά και στη συνέχεια μεταπείθεται από τον ανένδοτο Παπαδόπουλο και προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον Γκέκα για να του πεί να κρατήσει το τραίνο.
Ελα όμως που ο Γκέκας για να εκβιάσει να γίνει η διασταύρωση στο Δοξαρά, δίνει το σινιάλο αναχώρησης στην 121 πριν ξαναεπικοινωνήσει με τον ρυθμιστή που θα του έλεγε ότι άλλαξε τελικά γνώμη.
Εντρομος ο ρυθμιστής επικοινωνεί με τον Παπαδόπουλο στο Δοξαρά για να του ζητήσει να κρατήσει εκεί το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ.
Ομως ο Παπαδόπουλος στο μεταξύ, βέβαιος ότι τελικά η διασταύρωση θα γίνει στα Ορφανά, είχε βγεί έξω και έδωσε ελευθέρα διέλευση στην προσεγγίζουσα στον σταθμό υπερταχεία 2.
Μόλις μαθαίνει από το τηλέφωνο ότι και ο Γκέκας έδιωξε την 121 τρελαίνεται.
Ο Γκέκας από την πλευρά του κάνει μια απέλπιδα προσπάθεια να σταματήσει την 121.
Ανοίγει τον σημαφόρο εισόδου από Δοξαρά για να δεί ο μηχανοδηγός της 121 ότι περιμένει τραίνο αντιθέτως και να σταματήσει.
Ατυχώς όμως η μηχανή είχε περάσει τον σημαφόρο και φαίνεται ότι ούτε ο προιστάμενος της 121 πήρε χαμπάρι σχετικά, ώστε να υποψιαστεί ότι κάτι τρέχει.
Αμέσως ο Γκέκας αναζητεί αυτοκίνητο για να προσπαθήσει να πλησιάσει το τραίνο, μα μέχρι να το βρεί καθυστερεί και οι αγροτικοί χωματόδρομοι δεν προσεγγίζουν την σιδηροδρομική γραμμή.
Τα δύο τραίνα καλπάζουν προς την θανατηφόρα τους συνάντηση χωρίς καμμία δύναμη να μπορεί να τα σταματήσει.
Ενας βοσκός σ 'ένα ύψωμα βλέπει απο ψηλά τα δύο τραίνα να κινούνται το ένα εναντίον του άλλου, ακριβώς μετά την δεξιά στροφή της παλιάς γραμμής που παρέκαμπτε από αριστερά το βουναλάκι, στο οποίο σήμερα έχει διανοιχτεί το τούνελ της νέας χάραξης.
Αμέσως βγάζει την κάπα του και κάνει σήμα στους μηχανοδηγούς του ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ να σταματήσουν.
Αυτοί νομίζουν ότι τους χαιρετά και τον χαιρετούν κι αυτοί.
Είναι το τελευταίο πράγμα που πρόλαβαν να κάνουν.
Αποροφημένοι όπως φαίνεται από την μετάδοση του ποδοσφαιρικού αγώνα δεν είδαν στην ανοιχτή καμπύλη την 121 να έρχεται ώστε τουλάχιστον να πεδήσουν εγκαιρα ακαριαία κιότι βγεί.
Από την άλλη μεριά ο βοηθός μηχανοδηγός Σακελαρίου της 121, έχοντας δεχτεί παράπονα από τον προιστάμενο της αμαξοστοιχίας νωρίτερα ότι το τραίνο είχε πρόβλημα θέρμανσης, είχε αφήσει την θέση του αριστερά και είχε μπεί στο μηχανοστάσιο να δεί την ατμογεννήτρια.
Ετσι ο μηχανοδηγός Σύρμας που καθόταν δεξιά και δεν είχε ορατότητα προς τα αριστερά απ 'όπου ερχόταν η 2 δεν προειδοποιήθηκε ούτε αυτός έγκαιρα για να φρενάρει τουλάχιστον.
Ετσι λοιπόν γύρω στις 16.45, εκεί στη Χ.Θ. 318+900 τα δύο τραίνα τρέχοντας με 100 χλμ/ώρα το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ και 80 χλμ/ώρα η πόστα, μέσα σ 'ένα πρωτοφανή και ανατριχιαστικό θόρυβο που ακούστηκε στα πέριξ σαν έκρηξη, αγκαλιάστηκαν θανάσιμα σε μια τρομακτική μετωπική σύγκρουση που όμοιά της στην Ελλάδα δεν εχει ξαναγίνει, από πλευράς σφοδρότητας.
Η Χ.Θ. 318+900 γέμισε μονομιάς συντρίμια, παλιοσιδερικά, κομματιασμένες ανθρώπινες σάρκες και αίμα. Κυριολεκτικά το χώμα βάφτηκε κόκκινο.
Η 323 καβάλησε την 207 και ουσιαστικά την έλυωσε ενώ και ο δικός της θάλαμος οδήγησης ισοπεδώθηκε στην κυριολεξία.
Διαμελισμένοι φρικτά βρέθηκαν οι 2 μηχανοδηγοί της 2, καθώς και το ραδιοφωνάκι τους (τι ειρωνεία), ενώ ο Σύρμας με τον Σακελλαρίου δεν βρέθηκαν ποτέ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το φορείο του γερμανικού κλινοθεσίου που ήταν δεύτερο στη σύνθεση του ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ καβάλησε τον υπερτροφοδότη της Α207.
21 νεκροί και πολλοί βαριά τραυματίες έβαψαν με το αίμα τους την περιοχή και στη συνέχεια τα συντρίμια πήραν φωτιά.
Το wagon-restaurant / pullman υπ 'αριθμ. 704, το καμάρι της τέως Διεθνούς Εταιρείας Κλιναμαξών, κάηκε ολοσχερώς μαζί με όσους επιβάτες ήσαν σ 'αυτό.
Σκοτώθηκαν και αρκετοί στρατιώτες από το "όχημα μόνον δι 'οπλίτας" της πόστας.
Σκηνές τρόμου και οιμωγές πόνου υποδέχτηκαν τους πρώτους που έσπευσαν στον τόπο του ατυχήματος.
Την πρώτη αμαξοστοιχία βοηθείας που έφτασε επί τόπου από την Λάρισα την έσυρε μια ατμάμαξα ΘΓ.
Επί 3 ημέρες τα συνεργεία από Θεσσαλονίκη και Αθήνα πολεμούσαν να αποκολλήσουν τα βαγόνια, να καθαρίσουν τα συντρίμια και να βγάλουν τους νεκρούς και τους τραυματίες.
Οι διηγήσεις του Ευθ. Κοντόπουλου είναι ανατριχιαστικές. Εφερε μεγάλο βάρος της επιχείρησης αποκατάστασης, στην οποία χρησιμοποιήθηκε ο αμερικάνικος ατμήλατος γερανός του ΜΑΙ.
Σαν συνέπεια του δυστυχήματος αυτού ήταν η άμεση εντολή του τότε αντιπροέδρου της χουντικής κυβέρνησης Στ. Παττακού να αγοράσει ο ΟΣΕ και να εγκαταστήσει στα τραίνα του τα ραδιοτηλέφωνα, όπερ και εγένετο.
Ο Γκέκας πήγε 15 χρόνια φυλακή, ενώ ο Παπαδόπουλος απλώς ετέθη εκτός υπηρεσίας.
Αρχικά, πολλοί είχαν μιλήσει για σαμποτάζ, αλλά δεν ανακαλύφθηκε τίποτα σχετικό από τις ανακρίσεις.
Σήμερα η Χ.Θ. 318+900 με το προσκυνητάρι έχει ερημώσει αφού δεν περνούν από κεί τα τραίνα. Πολλοί βοσκοί της περιοχής που ήσαν παρόντες τότε, όμως, διηγούνται ότι κάποιες φορές τα απογέματα κοντά στο σημείο της τραγωδίας νομίζουν ότι ακούνε τον βόμβο της 323 και της 207 να πλησιάζουν απειλητικά.
Μύθος, φαντασία ή παραίσθηση άραγε;
Πριν 10 χρόνια στην Αμαλία, λίγο πριν γκρεμιστεί το κτίριο του ΟΣΕ που φιλοξενούσε παλιούς φακέλους για να γίνει το ΣΚΑ. ο Φράνκυ έψαξε να βρεί και να γλιτώσει τους φακέλους των παλιών ατυχημάτων του ΟΣΕ με τα σχετικά πορίσματα.
Τους βρήκε όλους σχεδόν εκτός από ένα που επιμελώς είχε αφαιρεθεί.
Ηταν του Δοξαρά. 21 νεκροί ψάχνουν όμως ακόμα την δικαίωση και την απάντηση σ 'ένα τεράστιο γιατί...
...και 2 φωτό απο το σημείο της τραγωδίας,βέβαια το τοπίο εκει έχει αλλαξει ριζικά μετά την παραλλαγή χάραξης που έγινε στην περιοχή.
Ο γνωστός τότε Γιάννης Ρίτσος συγκλονίστηκε από το γεγονός και άλλαξε λίγο τους στίχους από του τραγουδιού
Άιντε και ντε - 1972
Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης
1. Γιάννης Πουλόπουλος
Άιντε και ντε
άιντε και ντε
άιντε και ντε
άιντε ντε
άιντε και ντε
Άιντε το τραίνο πήγαινε
όρθιος ο μηχανοδηγός
με το κασκέτο του στραβά
καλό τιμόνι κουμαντάριζε
μες στη καπνιά
μες στη βραδιά
με μπλούζα σαν λυκοπροβιά
ασίκης μηχανοδηγός
με το μικρό μουστάκι του
καλό τιμόνι οδήγαγε
το τραίνο για τον ουρανό
άιντε και ντε...
Κι όλο στον ουρανό το τραίνο πήγαινε
άιντε και νύχτωνε
πίσω του δάσος ορφανό
άφηνε μιαν ουρά καπνό
στο ματωμένο δειληνό
άιντε ντε
Άιντε και ντε...
μες στην πετσέτα το ψωμί και το κρομμύδι
ώρα για σχόλασμα παιδιά
ένας σπουργίτης μοναχά
τα ψίχουλα τσιμπολογά
άιντε και ντε...
Άιντε και ντε...
άιντε τα τραίνα βούλιαξαν
ένα μονάχο καταμόναχο
έξω απ’ τις ράγες πήγαινε
με τους νεκρούς του θερμαστές
και τους νεκρούς εισπράκτορες
μια μαλακιάν ουρά καπνό
άφηνε μες στον ουρανό
μεγάλο δάσος ορφανό
μια μαλακιάν ουρά καπνό
στο μαραμένο δειληνό
άιντε και ντε...
Άιντε και ντε...
κάψα και σίδερο
Να μια, να δυο, να κι άλλη μια
λοστοί ξηνάρια και σφυριά
κι ο δυναμίτης στη βραχόπετρα
στα μάτια σου πέτρα μουγκή
στα μάτια σου πέτρα σκληρή
σπίτι δεν έχτισες εσύ
με τη δουλειά σου τη βαριά
χτίσ’ το λοιπόν με την βαρυά
να δυο, να τρεις να κι άλλη μια
κι ο κόκορας λαλεί μακριά
άιντε και ντε...
πηγή (amnizia railfan club) καί το όνομα τού αφηγητή (Γεώργιος Νάθενας).
πηγή: amnisia railfun club
Οι παρακάτω φωτογραφίες ντοκουμέντα είναι απο το
http://mixanikosose.blogspot.gr/2015/10/1611972.html
Πολύ δυσάρεστες μνήμες που τις θυμόμαστε και εδώ στην Ιτέα.
Με αφορμή το δυστύχημα στο Ορφανά σας παραθέτω και την αφήγηση ενός μέλους του ΣΦΣ για εκείνο το τραγικό συμβάν.
Από ανθρώπους που έζησαν δίπλα στα γεγονότα ή παραβρέθηκαν επί τόπου, όπως ο σταθμάρχης Λάρισας Γ. Αννης, ο επικεφαλής του συνεργείου αποκατάστασης από το Μηχανοστάσιο Θεσσαλονίκης Ευθύμης Κοντόπουλος (και οι δύο συνταξιούχοι σήμερα) και ο ερευνητής των σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα, με πλούσιο σχετικό αρχείο Φράνκυ Ελλιοτ, που συνομίλησε με ανθρώπους που έζησαν από κοντά πτυχές της τραγωδίας.
Φρικιαστικές διηγήσεις. Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Και περίεργα όσο και τραγικά παιγνίδια της μοίρας.
Το όνομα Δοξαράς έκτοτε στοιχειώνει τη μνήμη όσων ασχολούνται με τον ελληνικό σιδηρόδρομο και ιδιαίτερα όσους εργάζονται σ'αυτόν.
Αυτή η φρίκη είναι ότι έχει απομείνει ύστερα από τόσα χρόνια που εχουν περάσει, αλλά και ένα πελώριο ΓΙΑΤΙ.
Καθώς και ένα ταπεινό προσκυνητάρι στο σημείο του ατυχήματος (Χ.Θ. 318+900) απ'όπου δεν περνούν πια τα τραίνα, καθότι η χάραξη εδώ και χρόνια έχει αλλάξει και περνάει μέσα από το ομώνυμο τούνελ.
>
Γυρίζουμε το ρολόι πίσω 42 χρόνια.
Το 1972 έχει μπεί αρκετά συνοφρυωμένο από πλευράς καιρού αλλά και γενικότερης πολιτικής κατάστασης.
Δικτατορία, αστυνομοκρατία, αυταρχικό, ανελεύθερο και γκρίζο πολιτικό σκηνικό.
Η νεολαία ξενερωμένη από την κακόγουστη ελαφρολαική "κουλτούρα" την βρίσκει σε live ροκ συναυλίες με δημοφιλή ψυχεδελικά ροκ και ποπ συγκροτήματα της εποχής όπως τους Socrates drank the conium (με επικεφαλής ένα χίπυ από τον Πειραιά, τον Αντώνη Τουρκογιώργη), τους Πελόμα Μποκιού (με επικεφαλής ένα νεαρό τραγουδιστή ονόματι Βλάση Μπονάτσο με φωνή ίδια με του Steve Winwood και ήχο Santana) kai τους πιο σοφτ Poll (με επικεφαλής κάποιο Κώστα Τουρνά, σπεσιαλίστα στις power ballads και στίχο επηρεασμένο από τα παιδιά των λουλουδιών).
Οι φαβορίτες, τα μακριά μαλλιά και το παντελόνι καμπάνα στη μόδα.
Το αστέρι του Νίκου Ξυλούρη αρχίζει να μεσουρανεί παράλληλα με το φούσκωμα του ολοένα και ριζοσπαστικοποιούμενου αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος (λίγο πριν τα γεγονότα της Νομικής), ενώ ο Διονύσης Σαββόπουλος μαζί με τον Ευγένιο Σπαθάρη, την Σαμίου, την Γλέζου και τα Μπουρμπούλια, κάνει ονειρικές εμφανίσεις στο ΡΟΝΤΕΟ και το ΚΥΤΤΑΡΟ, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας.
Στο πρωτάθλημα προπορεύεται ο Παναθηναικός με νωπές τις δάφνες από το Γουέμπλευ, ενώ ο πανίσχυρος ΠΑΟΚ του Κούδα και του Σαράφη απειλεί να αφαιρέσει την δεύτερη θέση από τον Ολυμπιακό.
Στο σχολείο κάθε πρωί είχαμε αυστηρό έλεγχο για το μήκος των μαλλιών μας.
Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι την εποχή εκείνη, περνούσαν την μεταβατική τους περίοδο από ΣΕΚ σε ΟΣΕ Α.Ε., από δηζελοκίνηση / ατμοκίνηση (η δεύτερη κυρίως σε εμπορικά δρομολόγια) σε πλήρη δηζελοκίνηση, ενώ οι κανονισμοί ασφάλειας της κυκλοφορίας βελτιώνονταν σταδιακά και αργά, ύστερα από κτηθείσα πείρα από αιματηρά δυστυχήματα τύπου Δερβενίου.
Ο τότε υπουργός της χούντας (επί των Μεταφορών) Φθενάκης είχε εξαγγείλει την εντός πενταετίας εξαφάνιση του ατμού και την μετατροπή του άξονα Αθηνών - Θεσσαλονίκης σε ηλεκτροκινούμενο σιδηρόδρομο με ταχύτητες 300 χλμ/ώρα (προ TGV όλα αυτά) !!!
Τα ραδιοτηλέφωνα και γενικά τα συστήματα επικοινωνίας αμαξοστοιχίας-εδάφους ήταν terra incognita για τον ΟΣΕ.
Η Κυριακή 16 Γενάρη 1972 ξημέρωσε γεμάτη παγωνιά από το πρωί.
Ηταν μια πράγματι συννεφιασμένη Κυριακή.
Στο Θεσσαλικό κάμπο έπεφτε χιονόνερο από το πρωί. Ο κόσμος όμως ήταν ξαναμμένος με το επικείμενο ντέρμπυ του πρωταθλήματος που θα γινόταν το ίδιο απόγευμα στο στάδιο Καραισκάκη, μεταξύ των δύο αιωνίων αντιπάλων, του Ολυμπιακού που ηγείτο ο μεγάλος Δεληκάρης και του Παναθηναικού στον οποίο μεσουρανούσε ο Μίμης Δομάζος.
Στο ΜΘ δύο Πειραιώτες μηχανοδηγοί, ονόματι Σταματίου και Πολίτης κάθονται στα χειριστήρια της ALCO A323 που αστραφτε φρεσκοβαμμένη από την Γενική Επισκευή που μόλις είχε περάσει στο ΚΕΠ, με την υψηλή ποιότητα δουλειάς του Εργοστασίου Πειραιά που εγγυώταν η διοίκηση του μηχανικού μηχανολόγου-ηλεκτρολόγου Ηρακλή Τσάκαλου.
Οι Πειραιώτες μάστορες ξεκινούν αργά με την 323 και κατευθύνονται προς τον ΝΕΣΘ όπου προσκολλώνται στη σύνθεση που μόλις πριν λίγο είχε φτάσει ελαφρώς καθυστερημένη από το Μόναχο, με προορισμό Αθήνα: στη φημισμένη υπερταχεία απολύτου προτεραιότητας ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΕΞΠΡΕΣ, που δρομολογιακά χαρακτηρίζονταν ως αμαξοστοιχία 2.
Γύρω στις 13.30 και με δεκάλεπτη περίπου καθυστέρηση το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ εγκαταλείπει το Νέο Επιβατικό Σταθμό Θεσσαλονίκης. Μετά το Πλατύ, η μονή γραμμή διευρύνει την καθυστέρηση και ενώ ο ουρανός σκοτεινιάζει ολοένα και περισσότερο, η αμαξοστοιχία 2 φθάνει με παραπάνω από 20 λεπτά καθυστέρηση στη Λάρισα.
Κανονικά εκεί έπρεπε να κάνει υπέρβαση στην ταχεία αμαξοστοιχία 22, πλην όμως ο σταθμάρχης Λάρισας έδιωξε την 22 προς Παλαιοφάρσαλο (για την ακρίβεια γραμμή ελευθέρα μέχρι Ορφανά), για να μην φεσωθεί λίγα λεπτά (πρώτο παιγνίδι της μοίρας).
Στη Λάρισα εκείνη την ώρα έχει υπηρεσία ελιγμών ένας βολιώτης μηχανοδηγός.
Μόλις η 2 σταματάει στο σταθμό, πηγαίνει δίπλα στην καμπίνα της ALCO και πιάνει για 1 λεπτό την κουβέντα με τους μηχανοδηγούς. Βλέπει ότι έχουν αναμένο δίπλα τους ένα ραδιοφωνάκι - τρανζίστορ που αναμεταδίδει το πρώτο ημίχρονο του αγώνα Ολυμπιακού - Παναθηναικού. Μάλιστα ο Σταματίου τον κερνάει ένα τσιγάρο και τον ρωτάει τα προγνωστικά του για το παιγνίδι.
Την συζήτησή τους διακόπτει ο ήχος της σφυρίχτρας του σταθμάρχη της Λάρισας που προαναγγέλει την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας 2 ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΕΞΠΡΕΣ για Λιανοκλάδι - Αθήνα (επόμενες σταθμεύσεις του).
Το τραίνο μετά από ένα κοφτό σφύριγμα της ALCO γκαζώνει σιγά - σιγά και εξαφανίζεται στον ήδη σκτεινιασμένο λόγω καιρού ορίζοντα, προς νότο.
Την ίδια περίπου στιγμή ή μάλλον λίγο αργότερα, ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου διώχνει την αμαξοστοιχία 121 Πειραιώς - Θεσσαλονίκης, πιό γνωστή σαν "πόστα", από τον σταθμό Παλαιοφαρσάλου με γραμμή ελευθέρα προς Ορφανά.
Η 121 έχει ξεκινήσει τις 9.30 περίπου από την Αθήνα με επικεφαλής την δηζελάμαξα ALCO A207 + 2 επίκουρες κλειστές φορτάμαξες + όχημα σκευοφόρος-ταχυδρομείο Ιταλικής κατασκευής AVIS + 2 επιβατάμαξες BREDA REGGIANE (η πρώτη ήταν το λεγόμενο "όχημα μόνον δι 'οπλίτας").
Στο όχημα των οπλιτών επιβιβάστηκαν καμμιά τριανταριά φαντάροι από την Θήβα που πήγαιναν με μετάθεση σε μονάδες της Βορείου Ελλάδος.
Κανονικά στον Παλαιοφάρσαλο προβλεπόταν η διασταύρωση της 121 με την 2, η οποία θα περνούσε διέλευση τον σταθμό.
Θυμίζουμε ότι εκείνη την εποχή οι εντολές ήταν αυστηρές να μην καθυστερεί ή σταθμεύει άσκοπα σε μη προβλεπόμενο σταθμό η υπερταχεία. Λόγω της ημίωρης περίπου καθυστέρησης της 2 όμως ο σταθμάρχης αποφάσισε να διώξει την 121, καθώς μάλιστα πίσω (από πλευρά Δομοκού) πλησίαζε το ανερχόμενο ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ (αμαξοστοιχία 1), θεωρώντας ότι η διασταύρωση πρέπει να μετατεθεί, ώστε τα δύο ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ να διασταυρώνονταν στον Παλαιοφάρσαλο.
Πράγματι η 121 φεύγει και φθάνει στα Ορφανά, όπου καθηλώνεται για διασταύρωση με την προπορευόμενη (κακώς?) του 2 αμαξοστοιχία 22.
Ταυτόχρονα ο σταθμάρχης Δοξαρά Παπαδόπουλος ενημερώνεται από τον σταθμάρχη Λάρισας ότι η 2 ξεκίνησε από Λάρισα προς νότο.
Εκείνη τη στιγμή προκύπτει το πρόβλημα που θα γίνει η διασταύρωση 121 και 2: στα Ορφανά ή τον Δοξαρά.
Σε περίπτωση που γινόταν στα Ορφανά, θα επρόκειτο για τριπλή διασταύρωση + υπέρβαση μεταξύ των αμαξοστοιχιών 2, 121, 22.
Ο σταθμός Ορφανών είχε μία αμφίαιχμο παρακαμπτήριο και μία μόρτα.
Στην τηλεφωνική επικοινωνία Παπαδόπουλου (σταθμάρχη Δοξαρά) - Γκέκα (σταθμάρχη Ορφανών) ανακύπτει αγεφύρωτη διαφωνία μεταξύ των δύο για το σημείο της διασταύρωσης.
- "Δεν μπορώ να κάνω ελιγμούς και παλινδρομήσεις στα Ορφανά, δεν χωράνε τα τραίνα" λέγεται ότι είπε ο Γκέκας.
- "Δεν μπορώ κανονιστικά να σταματήσω την υπερταχεία για να περιμενει την πόστα στο Δοξαρά και συνεπώς η διασταύρωση πρέπει να γίνει στα Ορφανά, πολλώ μάλλον που η υπερταχεία είναι καθυστερημένη" λέγεται ότι αντείπε ο Παπαδόπουλος.
Ακολουθεί τσακωμός και μεσολάβηση του Ρυθμιστή Κυκλοφορίας Αθηνών (ΡΚΑ) Χαλιώτη που αρχικά πείθεται να γίνει η διασταύρωση στο Δοξαρά και στη συνέχεια μεταπείθεται από τον ανένδοτο Παπαδόπουλο και προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον Γκέκα για να του πεί να κρατήσει το τραίνο.
Ελα όμως που ο Γκέκας για να εκβιάσει να γίνει η διασταύρωση στο Δοξαρά, δίνει το σινιάλο αναχώρησης στην 121 πριν ξαναεπικοινωνήσει με τον ρυθμιστή που θα του έλεγε ότι άλλαξε τελικά γνώμη.
Εντρομος ο ρυθμιστής επικοινωνεί με τον Παπαδόπουλο στο Δοξαρά για να του ζητήσει να κρατήσει εκεί το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ.
Ομως ο Παπαδόπουλος στο μεταξύ, βέβαιος ότι τελικά η διασταύρωση θα γίνει στα Ορφανά, είχε βγεί έξω και έδωσε ελευθέρα διέλευση στην προσεγγίζουσα στον σταθμό υπερταχεία 2.
Μόλις μαθαίνει από το τηλέφωνο ότι και ο Γκέκας έδιωξε την 121 τρελαίνεται.
Ο Γκέκας από την πλευρά του κάνει μια απέλπιδα προσπάθεια να σταματήσει την 121.
Ανοίγει τον σημαφόρο εισόδου από Δοξαρά για να δεί ο μηχανοδηγός της 121 ότι περιμένει τραίνο αντιθέτως και να σταματήσει.
Ατυχώς όμως η μηχανή είχε περάσει τον σημαφόρο και φαίνεται ότι ούτε ο προιστάμενος της 121 πήρε χαμπάρι σχετικά, ώστε να υποψιαστεί ότι κάτι τρέχει.
Αμέσως ο Γκέκας αναζητεί αυτοκίνητο για να προσπαθήσει να πλησιάσει το τραίνο, μα μέχρι να το βρεί καθυστερεί και οι αγροτικοί χωματόδρομοι δεν προσεγγίζουν την σιδηροδρομική γραμμή.
Τα δύο τραίνα καλπάζουν προς την θανατηφόρα τους συνάντηση χωρίς καμμία δύναμη να μπορεί να τα σταματήσει.
Ενας βοσκός σ 'ένα ύψωμα βλέπει απο ψηλά τα δύο τραίνα να κινούνται το ένα εναντίον του άλλου, ακριβώς μετά την δεξιά στροφή της παλιάς γραμμής που παρέκαμπτε από αριστερά το βουναλάκι, στο οποίο σήμερα έχει διανοιχτεί το τούνελ της νέας χάραξης.
Αμέσως βγάζει την κάπα του και κάνει σήμα στους μηχανοδηγούς του ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ να σταματήσουν.
Αυτοί νομίζουν ότι τους χαιρετά και τον χαιρετούν κι αυτοί.
Είναι το τελευταίο πράγμα που πρόλαβαν να κάνουν.
Αποροφημένοι όπως φαίνεται από την μετάδοση του ποδοσφαιρικού αγώνα δεν είδαν στην ανοιχτή καμπύλη την 121 να έρχεται ώστε τουλάχιστον να πεδήσουν εγκαιρα ακαριαία κιότι βγεί.
Από την άλλη μεριά ο βοηθός μηχανοδηγός Σακελαρίου της 121, έχοντας δεχτεί παράπονα από τον προιστάμενο της αμαξοστοιχίας νωρίτερα ότι το τραίνο είχε πρόβλημα θέρμανσης, είχε αφήσει την θέση του αριστερά και είχε μπεί στο μηχανοστάσιο να δεί την ατμογεννήτρια.
Ετσι ο μηχανοδηγός Σύρμας που καθόταν δεξιά και δεν είχε ορατότητα προς τα αριστερά απ 'όπου ερχόταν η 2 δεν προειδοποιήθηκε ούτε αυτός έγκαιρα για να φρενάρει τουλάχιστον.
Ετσι λοιπόν γύρω στις 16.45, εκεί στη Χ.Θ. 318+900 τα δύο τραίνα τρέχοντας με 100 χλμ/ώρα το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ και 80 χλμ/ώρα η πόστα, μέσα σ 'ένα πρωτοφανή και ανατριχιαστικό θόρυβο που ακούστηκε στα πέριξ σαν έκρηξη, αγκαλιάστηκαν θανάσιμα σε μια τρομακτική μετωπική σύγκρουση που όμοιά της στην Ελλάδα δεν εχει ξαναγίνει, από πλευράς σφοδρότητας.
Η Χ.Θ. 318+900 γέμισε μονομιάς συντρίμια, παλιοσιδερικά, κομματιασμένες ανθρώπινες σάρκες και αίμα. Κυριολεκτικά το χώμα βάφτηκε κόκκινο.
Η 323 καβάλησε την 207 και ουσιαστικά την έλυωσε ενώ και ο δικός της θάλαμος οδήγησης ισοπεδώθηκε στην κυριολεξία.
Διαμελισμένοι φρικτά βρέθηκαν οι 2 μηχανοδηγοί της 2, καθώς και το ραδιοφωνάκι τους (τι ειρωνεία), ενώ ο Σύρμας με τον Σακελλαρίου δεν βρέθηκαν ποτέ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το φορείο του γερμανικού κλινοθεσίου που ήταν δεύτερο στη σύνθεση του ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ καβάλησε τον υπερτροφοδότη της Α207.
21 νεκροί και πολλοί βαριά τραυματίες έβαψαν με το αίμα τους την περιοχή και στη συνέχεια τα συντρίμια πήραν φωτιά.
Το wagon-restaurant / pullman υπ 'αριθμ. 704, το καμάρι της τέως Διεθνούς Εταιρείας Κλιναμαξών, κάηκε ολοσχερώς μαζί με όσους επιβάτες ήσαν σ 'αυτό.
Σκοτώθηκαν και αρκετοί στρατιώτες από το "όχημα μόνον δι 'οπλίτας" της πόστας.
Σκηνές τρόμου και οιμωγές πόνου υποδέχτηκαν τους πρώτους που έσπευσαν στον τόπο του ατυχήματος.
Την πρώτη αμαξοστοιχία βοηθείας που έφτασε επί τόπου από την Λάρισα την έσυρε μια ατμάμαξα ΘΓ.
Επί 3 ημέρες τα συνεργεία από Θεσσαλονίκη και Αθήνα πολεμούσαν να αποκολλήσουν τα βαγόνια, να καθαρίσουν τα συντρίμια και να βγάλουν τους νεκρούς και τους τραυματίες.
Οι διηγήσεις του Ευθ. Κοντόπουλου είναι ανατριχιαστικές. Εφερε μεγάλο βάρος της επιχείρησης αποκατάστασης, στην οποία χρησιμοποιήθηκε ο αμερικάνικος ατμήλατος γερανός του ΜΑΙ.
Σαν συνέπεια του δυστυχήματος αυτού ήταν η άμεση εντολή του τότε αντιπροέδρου της χουντικής κυβέρνησης Στ. Παττακού να αγοράσει ο ΟΣΕ και να εγκαταστήσει στα τραίνα του τα ραδιοτηλέφωνα, όπερ και εγένετο.
Ο Γκέκας πήγε 15 χρόνια φυλακή, ενώ ο Παπαδόπουλος απλώς ετέθη εκτός υπηρεσίας.
Αρχικά, πολλοί είχαν μιλήσει για σαμποτάζ, αλλά δεν ανακαλύφθηκε τίποτα σχετικό από τις ανακρίσεις.
Σήμερα η Χ.Θ. 318+900 με το προσκυνητάρι έχει ερημώσει αφού δεν περνούν από κεί τα τραίνα. Πολλοί βοσκοί της περιοχής που ήσαν παρόντες τότε, όμως, διηγούνται ότι κάποιες φορές τα απογέματα κοντά στο σημείο της τραγωδίας νομίζουν ότι ακούνε τον βόμβο της 323 και της 207 να πλησιάζουν απειλητικά.
Μύθος, φαντασία ή παραίσθηση άραγε;
Πριν 10 χρόνια στην Αμαλία, λίγο πριν γκρεμιστεί το κτίριο του ΟΣΕ που φιλοξενούσε παλιούς φακέλους για να γίνει το ΣΚΑ. ο Φράνκυ έψαξε να βρεί και να γλιτώσει τους φακέλους των παλιών ατυχημάτων του ΟΣΕ με τα σχετικά πορίσματα.
Τους βρήκε όλους σχεδόν εκτός από ένα που επιμελώς είχε αφαιρεθεί.
Ηταν του Δοξαρά. 21 νεκροί ψάχνουν όμως ακόμα την δικαίωση και την απάντηση σ 'ένα τεράστιο γιατί...
...και 2 φωτό απο το σημείο της τραγωδίας,βέβαια το τοπίο εκει έχει αλλαξει ριζικά μετά την παραλλαγή χάραξης που έγινε στην περιοχή.
Ο γνωστός τότε Γιάννης Ρίτσος συγκλονίστηκε από το γεγονός και άλλαξε λίγο τους στίχους από του τραγουδιού
Άιντε και ντε - 1972
Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης
1. Γιάννης Πουλόπουλος
Άιντε και ντε
άιντε και ντε
άιντε και ντε
άιντε ντε
άιντε και ντε
Άιντε το τραίνο πήγαινε
όρθιος ο μηχανοδηγός
με το κασκέτο του στραβά
καλό τιμόνι κουμαντάριζε
μες στη καπνιά
μες στη βραδιά
με μπλούζα σαν λυκοπροβιά
ασίκης μηχανοδηγός
με το μικρό μουστάκι του
καλό τιμόνι οδήγαγε
το τραίνο για τον ουρανό
άιντε και ντε...
Κι όλο στον ουρανό το τραίνο πήγαινε
άιντε και νύχτωνε
πίσω του δάσος ορφανό
άφηνε μιαν ουρά καπνό
στο ματωμένο δειληνό
άιντε ντε
Άιντε και ντε...
μες στην πετσέτα το ψωμί και το κρομμύδι
ώρα για σχόλασμα παιδιά
ένας σπουργίτης μοναχά
τα ψίχουλα τσιμπολογά
άιντε και ντε...
Άιντε και ντε...
άιντε τα τραίνα βούλιαξαν
ένα μονάχο καταμόναχο
έξω απ’ τις ράγες πήγαινε
με τους νεκρούς του θερμαστές
και τους νεκρούς εισπράκτορες
μια μαλακιάν ουρά καπνό
άφηνε μες στον ουρανό
μεγάλο δάσος ορφανό
μια μαλακιάν ουρά καπνό
στο μαραμένο δειληνό
άιντε και ντε...
Άιντε και ντε...
κάψα και σίδερο
Να μια, να δυο, να κι άλλη μια
λοστοί ξηνάρια και σφυριά
κι ο δυναμίτης στη βραχόπετρα
στα μάτια σου πέτρα μουγκή
στα μάτια σου πέτρα σκληρή
σπίτι δεν έχτισες εσύ
με τη δουλειά σου τη βαριά
χτίσ’ το λοιπόν με την βαρυά
να δυο, να τρεις να κι άλλη μια
κι ο κόκορας λαλεί μακριά
άιντε και ντε...
πηγή (amnizia railfan club) καί το όνομα τού αφηγητή (Γεώργιος Νάθενας).
πηγή: amnisia railfun club
Οι παρακάτω φωτογραφίες ντοκουμέντα είναι απο το
http://mixanikosose.blogspot.gr/2015/10/1611972.html
Να και κάτι που δεν γνώριζα! Ευχαριστώ!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠήγαινα στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού τότε και θυμάμαι πως ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο συμμαθητής μας Πλατανιάς Γιάννης. Ειλικρινά δεν ήξερα τόσο λεπτομέρειες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ καλό άρθρο που άν και μεγάλο αξίζει να διαβαστεί.
ΑπάντησηΔιαγραφήsto treno htan kai oi makarites twra alekos palamiotis kai an den kano lathos o nikos papavasilioy (pateras toy stergioy)me kathe epifilaksi afto, oso gia ta etia o kosmos t oxi toympano kai o ose krifo kamari oi dio stathmarxes malosan gia to pios tha kratisi to treno kai pios tha akoysi ton agwna
ΑπάντησηΔιαγραφήO xristos triantafiloy(mpempis)aftos pige thn astinomia ekei giati den ikseran apo poy na pane htan an oxi o protos apo toys protoys poy eftasan ekei ama akoysis ti ide tha trelathis oso gia ton vosko legontan mosxovitis.kai to xirotero eine oti dio <> apo ta orfana o enas en zwi akomi pigan kai epsaxnan ta pragmata kai ths tsapes twn nekron,kapia stigmi enas travmatias toys eipe re paidia perimenete na pethano prwta kai meta klepsteme.vevea egeinan para polla ekeines ths wres poy gia na ta grapsis xriazonte poles wres
ΑπάντησηΔιαγραφήΦοβερές μαρτυρίες Νώντα. Γράψε αν μπορείς αναλυτικά αυτά που σου είπε ο Χρήστος Τριανταφύλλου.
ΑπάντησηΔιαγραφήπαιδιά εξαιρετικό το άρθρο μπράβο Παύλο. Το διαβασε ο πατέρας μου και μου τα διηγούταν μετά. Μπράβο! Προτείνω να μιλήσεις με τον Νώντα και να απομαγνητοφωνήσεις αυτά που σου είπε, για να διαβάσουμε και αυτές τις μαρτυρίες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕψαξα πολύ αλλά δεν υπάρχει κάτι άλλο..
ΑπάντησηΔιαγραφήμα ηταν πληρεστατο το αρθρο! Απλα προτεινα επειδη ξερει καποιες μαρτυριες ο Νώντας Κουτσιούμπας αν θελει να σου τα διηγηθει και να τα γραψεις ως μαρτυριες, χωρις να θιγει κανεις φυσικα, αλλα να διαβασουμε και αυτα που δεν ειναι επισημως καταγεγραμμενα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Βαγγέλης Παπαβασιλείου θα μπορούσε να την κάνει την δουλειά και να μου τα στείλει ή ακόμα και ο ίδιος ο Νώντας
ΑπάντησηΔιαγραφήνεκροι ηταν ο πλατανιας γιαννης και η μητερα του αντιγονη πλατανια από το χωριο μας!!πηγαιναν στο μικρο βουνο οπου ηταν η αδερφη της αντιγονης και ηταν η γιορτη του αγιου αντωνιου!!ο αλεκος παλαμιωτης ηταν στο τρενο καθως πηγαινε στη λαρισα οπου ηταν φαντάρος!!ηταν αυτος που γυρισε με τα ποδια και ενηρωσε στο καφενειο του χωριου ότι συγκρουστηκαν τα τρενα
ΑπάντησηΔιαγραφήΤΑΣΟΣ ΜΠΛΑΤΣΑΣ (πρώην σιδ/κος)
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο 1982 μια μέρα του Ιουλίου έφυγα από το Βόλο με το μηχανάκι μου και πήγα εκεί μόνος. Κατάλαβα ότι βρίσκομαι στο ακριβές σημείο αφού τα εικονοστάσια που ήταν εκεί
λειτούργησαν σαν σιωπηλοί ξεναγοί έχοντας και μία χαραγμένη λιτή επιγραφή που αναφέρονταν στα αδικοχαμένα θύματα. Κοιτώντας εκεί γύρω κάτω στη χαμηλή βλάστηση
δεν δυσκολεύτηκα να βρω δύό-τρία πολύ μικρά μεταλλικά κομμάτια που προφανώς ήταν απομεινάρια από τα τότε συντρίμμια. Τα κράτησα στα χέρια μου και συγκινήθηκα
φέρνοντας στο νου μου εικόνες από το δυστύχημα, όπως μου τις περιέγραψε ένας παλαιότερος συνάδελφός μου που βρέθηκε εκεί μετά το τραγικό συμβάν.
Τάσο πολύ όμορφη η περιγραφή σου αν ξέρεις και άλλες λεπτομέρειες καλό θα ήταν να μας τις πεις στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν...σ΄ευχαριστώ
ΑπάντησηΔιαγραφήΤΑΣΟΣ ΜΠΛΑΤΣΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΛεπτομέρειες παρόμοιες όπως αυτές που διηγούνται οι συχωριανοί σας δεν ξέρω. Μόνο τις εικόνες Καταστροφής μετά το δυστύχημα μου περιέγραψαν.
Μήπως είναι προσβάσιμα για ανάγνωση τα αρχεία των τότε εφημερίδων ???
Μου έστειλαν μήνημα απο την εκπομπή "Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ" στην τηλεόραση και μου είπαν οτι θέλουν να κάνουν μια για το δυστύχημα αλλά δεν με ξαναενόχλησαν...
ΑπάντησηΔιαγραφήηταν απο το πιο θλυβερο τροχεο που εχει γεινη .ημουν κ εργαζωμουν τοτε στο μαι το τι εσθανεσαι δεν περιγραφεται.ναι τοτε μετα το ατυχημα εγειναν κ οι τοποθετησεις των ασυρματων στους συρμους με πολυ μεγαλη εμβελεια ωστε να μηλουν μεταξυτους οι μηχανοδηγοι.οσο αφορα το νουμερο των νεκρων καλυτερα ας μην το αναφερουμε.ηταν πολοι .ενευθηνοι ανθρωποι σε θεσεισ κλειδια που χωρις να καταλαβουν τι κανουν επεξαν τις ζωες αλων με ελαφρωτητα .
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυγχαρητήρια για την εύρεση και προβολή αυτού του έντυπου υλικού. Εφέτος στις 15 Ιουνίου σε κινηματογραφική αίθουσα του Κορυδαλλού, προβλήθηκε 25λεπτο ντοκιμαντέρ γι' αυτό το δυστύχημα. Πήγα και το είδα. Άξιζε τον κόπο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΉμουν μικρός τότε και δεν θυμάμαι το ατύχημα, σε αντίθεση με το ατύχημα της ΟΑ ανοιχτά της Βούλας στην Αθήνα αργότερα την ίδια χρονιά. Είδα όμως ένα σχόλιο κάτω από το τραγούδι στο youtube και ψάχνοντας βρήκα την δημοσίευση. Θερμά συγχαρητήρια, είναι μία προσφορά στην μνήμη αυτών που έφυγαν την ημέρα εκείνη...
ΑπάντησηΔιαγραφήIoanni Gr σ΄ευχαριστώ...
ΑπάντησηΔιαγραφήΘερμότατα συγχαρητήρια για το άρθρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτο Ακρόπολις επέβαινε ο πατέρας μου, στο βαγκόν-ρεστωράν τη στιγμή της σύγκρουσης. Τους έσωσε ένας έφεδρος αξιωματιός, δεν μάθαμε ποτέ το όνομά του, ο άνθρωπος αυτός έβγαλε έξω πολλούς τραυματίες μέχρι να ξεσπάσει η πυρκαγιά.
Έζησα αυτή την τραγωδία από κοντά μια και υπηρετούσα τότε στο τάγμα σιδηροδρόμων. Πραγματικά συγκλονιστική αλλά και φρικιαστική. Προσπαθώ να μην την φέρνω ούτε καν στην μνήμη μου. Πάντως συγχαρητήρια για το άρθρο σου.Είναι ένα μνημόσυνο για τις ψυχές τόσων αθώων πού έφυγαν άδικα.
ΑπάντησηΔιαγραφήαυτος που αναγραφετε στο εικονισμα εις μνηνης των θυματων ηταν ο πατερας μου που σωθηκε απο θαυμα απο εκεινο το τραγικο συμβαν... Βαιος Παγωνης
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιμαι ο Χρήστος Τούμπουρος από Κύπρο. Πάνω στο συγκεκριμένο τραίνο βρισκόμαστε 19 Δόκιμοι Αξιωματικοί των ΛΟΚ και επιστρέφαμε από τη Θεσσαλονίκη μετά από τρίμηνη εκπαίδευση στη Ρεντίνα στο ΚΕΑΠ. Είμαστε στο πρώτο βαγόνι μετά το εστιατόριο του τραίνου. Όταν έγινε η μοιραία σύγκρουση το βαγόνι μας σκαρφάλωσε κυριολεκτικά στο βαγόνι/εστιατόριο και το δεύτερο βαγόνι συγκρούστηκε βίαια με τη πόστα και νομίζω όλοι οι νεκροί ήταν από αυτό το βαγόνι. Μετά το πρώτο σοκ κοιτάξαμε κάτω και είδαμε ότι το βαγόνι τυλίκτηκε στις φλόγες από τη σύγκρουση. Πετάξαμε τις αποσκευές μας από τα παράθυρα και γρήγορα εγκαταλείψαμε το τραίνο. Αυτά που είδαμε είναι δύσκολο να περιγράψω με λόγια. Ένας δικός μας έβαλε το παλτό του σε ένα τραυματία που κρύωνε και μετά πέθανε. Μέσα στο παλτό ήταν τα στοιχεία του Αντώνη και έτσι στις εφημερίδες της εποχής δημοσιεύτηκε σαν νεκρός και ο Αντώνης Παύλου από Κύπρο το οποίο φυσικά ήταν λάθος. Σωθήκαμε διότι είχαμε πολλές ευχές από τις μανάδες μας!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο θυμάμαι σαν να ήταν χθες. Σαν έκρηξη βόμβας με μαύρο καπνό. Το χωριό μας, το Φύλλο, είχε και νεκρούς στο δυστύχημα. Μια μάνα με το μικρό της γιό της που πήγαιναν στο Δοξαρά να επισκεφτούν την κόρη της που γιόρταζε την άλλη μέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφή