Εκπαιδευτική εκδρομή της Β’ Λυκείου των Λυκειακών τάξεων Ιτέας Καρδίτσας στα Ιωάννινα.

Μουσείο Τυπογραφίας και Τεχνολογίας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Η Ελλάδα ως το πολυτιμότερον προϊόν της έχει την παιδεία και τα επιτεύγματα του πολιτισμού.
Η διάσωση και διαφύλαξη της κληρονομιάς είναι ένα από τα κύρια καθήκοντα του Πανεπιστημίου. Ειδικότερα, οι Ηπειρώτες κατά τους μεταβυζαντινούς αιώνες διέπρεψαν στα γράμματα. Στην πατρίδα τους αναπτύχθηκαν ίσως τα σπουδαιότερα σχολεία. Ηπειρώτες υπήρξαν και οι τρείς πιο δραστήριοι τυπογράφοι των χρόνων της Τουρκοκρατίας, στο κατεξοχήν τότε τυπογραφικό κέντρο της Βενετίας.

Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων υιοθέτησε και πολλαπλώς βοήθησε την ίδρυση Μουσείου Τυπογραφίας στο χώρο του ως φόρο τιμής προς την Ηπειρωτική παράδοση, αλλά και ως αναπόδραστη ανάγκη να διασωθεί ο τυπογραφικός πλούτος της πατρίδας μας.

Γεώργιος Πλουμίδης
Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ιδρύτης του Μουσείου Τυπογραφίας και Τεχνολογίας

Η ιδέα για τη δημιουργία Μουσείου Τυπογραφίας και Τεχνολογίας ξεκίνησε το 1991, όταν πια είχε γίνει κατανοητό ότι έχουμε εισέλθει αμετάκλητα σε νέα εποχή τεχνολογίας του γραπτού λόγου, με την πληροφορική και όλες τις συναφείς δυνατότητες για την καταγραφή, μετάδοση και πολλαπλασιασμό του κειμένου.

Η προσπάθειά μας φαινόταν ίσως τότε ότι ερχόταν καθυστερημένα, αλλά η πράξη κατέδειξε ότι πάντα υπάρχει υλικό προς διάσωση, αρκεί να διαθέτουμε θέληση και να ευαισθητοποιηθούν οι λίγοι ειδικοί και οι πολλοί καλοπροαίρετοι. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες καθώς και τις προσωπικές αντιξοότητες, κατέστη δυνατό σε σύντομο χρονικό διάστημα να συλλεγούν πολύ αξιόλογα «κομμάτια» και άφθονο υλικό που άπτεται της διάδοσης της γραφής και της τεχνολογίας.

Με τον τρόπο αυτό, παράλληλα με την έρευνα για καθαρώς τυπογραφικά μηχανήματα, καταβαλλόταν προσπάθεια για τη συλλογή ποικίλων αντικειμένων που καθρεπτίζουν τον προηγούμενο τεχνολογικό πολιτισμό. Ο τελευταίος ολημερίς δυστυχώς χάνεται, γιατί δεν συλλαμβάνεται πόσο γρήγορη είναι η ιστορική εξέλιξη και δεν κατανοείται έγκαιρα η ιστορική αξία πολλών «ευτελών» καθημερινών αντικειμένων.

Με γνώμονα τις παραπάνω σκέψεις, την πίστη ότι όλοι έχουμε χρέος να αφήσουμε στη γενιά που έρχεται τα τεκμήρια του παρελθόντος, τα οποία θα βοηθήσουν όχι μόνο στη γνώση του αλλά και στην κατανόηση του παρόντος, αρχίσαμε τον αγώνα μας μέσα στην ελληνική αγορά και το αποτέλεσμα υπήρξε ικανοποιητικό.

Δωρεές κατατέθηκαν αρκετές, όπως έγιναν και αγορές, ώστε σήμερα μπορούμε να καταμετρούμε: πιεστήρια (όρθια και επίπεδα), λιθογραφικές πλάκες, γραφομηχανές, πολυγράφους, φωτοτυπικά, τυπογραφικά στοιχεία, μήτρες στοιχείων, κλισέ κ.λπ., όπως και πολυάριθμα τεχνολογικά είδη.

Μεταξύ των παραπάνω αντικειμένων υπάρχουν αρκετά «επώνυμα», όπως το πιεστήριο της Gazzeta Jonica (Κέρκυρα), της τουρκικής εφημερίδας Yanya (Ιωάννινα), λινοτυπική γερμανική καραβομηχανή, το λιθογραφικό πιεστήριο του Διακίδη (Πάτρα), ξύλινη φωτογραφική μηχανή του οίκου Δαλαμπέκη, αγγλικό πιεστήριο Strachanand Heneman.
Παράλληλα, οργανώνεται εξειδικευμένη βιβλιοθήκη (ελληνική και ξενόγλωσση) για την ιστορία του βιβλίου, τη βιβλιοδεσία και την τυπογραφική τέχνη.

Το Μουσείο φιλοδοξεί να αποτελέσει στο μέλλον, παράλληλα με τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα, και χώρο πολιτισμικών εκδηλώσεων, με εκθέσεις, διαλέξεις και σχετικά συμπόσια. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μετεγκατάσταση των εκθεμάτων σε χώρο που να ανταποκρίνεται στις συνθήκες ενός σύγχρονου και λειτουργικού μουσείου, προκειμένου να είναι επισκέψιμο στο ευρύ κοινό. Ελπίζουμε ότι έτσι θα μπορέσει να καταστεί πνευματικός πόλος και να ενταχθεί λειτουργικά στην πόλη των Ιωαννίνων.

Βιβλιοθήκη-Κέντρο Πληροφόρησης Πανεπιστημιούπολη Ιωαννίνων

Η Βιβλιοθήκη-Κέντρο Πληροφόρησης ιδρύθηκε το 2002 με σκοπό να καλύψει τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες της Ακαδημαϊκής Κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας και στεγάζεται στην

Πανεπιστημιούπολη Ιωαννίνων

Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ιδρύθηκε το 1964 και γιορτάζει φέτος 50 χρόνια ζωής.. Έως το 1973 λειτούργησε ως παράρτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Η ίδρυση της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων έγινε ταυτόχρονα με την ίδρυση του Πανεπιστημίου το 1964. Οι περιορισμοί που έθεταν οι κτηριακές εγκαταστάσεις του νέου Πανεπιστημίου και, κυρίως, η μεταφορά των μοντέλων που εφάρμοζε το Α.Π.Θ. στην οργάνωση των Βιβλιοθηκών του, είχαν ως αποτέλεσμα την εφαρμογή ενός κατανεμημένου συστήματος Βιβλιοθήκης με τη λειτουργία Σπουδαστηρίων και μιας συντονιστικής υπηρεσίας, της «Κεντρικής Βιβλιοθήκης». Το πρότυπο οργάνωσης με τη λειτουργία Σπουδαστηρίων και συλλογών στις τότε Έδρες εγκαταλείφθηκε σταδιακά με την ίδρυση νέων Τμημάτων, τα οποία οργάνωσαν Βιβλιοθήκες σε επίπεδο Τμήματος. Έτσι, την ίδρυση του κάθε νέου Τμήματος ακολουθούσε η δημιουργία της αντίστοιχης Βιβλιοθήκης.

Το 1965 σταδιακά δημιουργήθηκαν τα Σπουδαστήρια των Τμημάτων Ιστορίας - Αρχαιολογίας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής. Το 1966 δημιουργήθηκε η Βιβλιοθήκη του Τμήματος Μαθηματικών, το 1970 του Τμήματος Φυσικής, το 1977 της Βιβλιοθήκης του Τμήματος Χημείας και της Ιατρικής Σχολής (διάσπαρτη στις πρώην Έδρες και στις Κλινικές), το 1984 του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, το 1987 του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών, το 1993 του Τμήματος Πληροφορικής και το 1998 του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών. Το 1998 άρχισε η λειτουργία της Βιβλιοθήκης των Τμημάτων της Πανεπιστημιακής Σχολής Αγρινίου, τα οποία λειτουργούν υπό την άμεση εποπτεία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το 2000 λειτούργησε η Βιβλιοθήκη του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών και η Βιβλιοθήκη του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, το 2001 η Βιβλιοθήκη του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών.

Η επιδίωξη προσφοράς οργανωμένων και σύγχρονων υπηρεσιών Βιβλιοθήκης, αποδοτικότερης διάθεσης του προσωπικού και καλύτερης αξιοποίησης των οικονομικών πόρων της Βιβλιοθήκης, οδήγησε το 1996 στην ενοποίηση των Βιβλιοθηκών των Τμημάτων Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (Φ.Π.Ψ.), Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης και Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών με την ίδρυση της διατμηματικής Βιβλιοθήκης της Σχολής Επιστημών Αγωγής και του Τμήματος Φ.Π.Ψ. 

Η ανέγερση των νέων κτηρίων της Ιατρικής Σχολής έδωσε τη δυνατότητα για την ενοποίηση των μικρών συλλογών που διατηρούσαν οι πρώην Έδρες και οι Κλινικές της Ιατρικής Σχολής και τη λειτουργία από το 1998 της ενιαίας Βιβλιοθήκης της Ιατρικής Σχολής. 

Το 2002 ολοκληρώθηκε το νέο κτήριο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης και ξεκίνησε η ενοποίηση των επιμέρους Βιβλιοθηκών στο νέο κτήριο.

Η Πανεπιστημιούπολη

Η Πανεπιστημιούπολη βρίσκεται σε απόσταση έξι χλμ. από το κέντρο των Ιωαννίνων και είναι μια από τις μεγαλύτερες σε έκταση Πανεπιστημιουπόλεις στην Ελλάδα. Η πρόσβαση από την πόλη είναι εύκολη με αστική συγκοινωνία ή με αυτοκίνητο.
Η Πανεπιστημιούπολη καλύπτει έκταση 3.500 στρεμμάτων με εκτεταμένες περιοχές πρασίνου που περιβάλλουν τα κτιριακά συγκροτήματα, στα οποία στεγάζονται οι Σχολές και οι άλλες υπηρεσίες του Πανεπιστημίου.

Τα κτίρια, συνολικού εμβαδού 225.620τ.μ., περιλαμβάνουν σύγχρονες εγκαταστάσεις αιθουσών διδασκαλίας, φοιτητικών και ερευνητικών εργαστηρίων, γραφείων και βιβλιοθηκών. Μαθήματα σε μεγάλα ακροατήρια γίνονται στα αμφιθέατρα, ενώ τα επιστημονικά συνέδρια και οι άλλες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στο Συνεδριακό Κέντρο του νεόδμητου κτιριακού συγκροτήματος της Ιατρικής Σχολής.

Δυο μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα στεγάζουν τις φοιτητικές κατοικίες σε μικρή απόσταση από τη Φοιτητική Λέσχη και άλλα τέσσερα απέναντι από το κτίριο της Διοίκησης. Ένα κτίριο πολλαπλών χρήσεων περιλαμβάνει το φοιτητικό εστιατόριο και την Αίθουσα Τελετών. Στο ίδιο κτίριο στεγάζεται η "Φηγός", το εστιατόριο, όπου η ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν ένα καλό γεύμα ή να εορτάσουν ένα χαρούμενο γεγονός, όπως είναι η απονομή των πτυχίων.

Μια από τις ομορφότερες τοποθεσίες της Πανεπιστημιούπολης είναι το παλαιό Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου της Δουρούτης, κτισμένο τον 18ο αιώνα, το οποίο έχει αναπαλαιωθεί και χρησιμοποιείται ως Κέντρο Πολιτισμού του Πανεπιστημίου.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Η πόλη των Ιωαννίνων είναι η πρωτεύουσα της Ηπείρου και το μεγαλύτερο εμπορικό, πνευματικό και πολιτισμικό κέντρο της Βορειοδυτικής Ελλάδας. Τα Ιωάννινα βρίσκονται 440 χλμ. από την Αθήνα και 295 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, στη δυτική όχθη της λίμνης Παμβώτιδας, σε υψόμετρο 480 μέτρων και ανάμεσα σε ψηλές κορυφές.

Το κάστρο του Αλή Πασά, το νησάκι της κυρά-Φροσύνης, το μαντείο της Δωδώνης, αλλά και το σύγχρονο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, αποτελούν σημεία αναφοράς της πόλης που συνδυάζει το παραδοσιακό με το σύγχρονο, τις νέες πραγματικότητες με την ιστορική μνήμη, τη φυσική ομορφιά με την ανάπτυξη.

Στο αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων υπάρχουν τα ευρήματα-μάρτυρες της ανθρώπινης παρουσίας και δράσης στην Ήπειρο από την παλαιολιθική εποχή μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα εκθέματα από το χώρο της Δωδώνης, όπου βρισκόταν το αρχαιότερο μαντείο του ελληνικού κόσμου.

Η Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων  υπήρξε το όνειρο των φιλότεχνων μελών του Συλλόγου «Οι Φίλοι των Ιωαννίνων» ήδη από τη δεκαετία του ΄50. Οι προσπάθειές τους, μετά την επίλυση πολλών και ποικίλων εμποδίων, όπως η συλλογή των έργων, η στέγαση, η χρηματοδότηση, η οργάνωση, ευοδώθηκαν χάρη στην επιμονή και πίστη των ίδιων των μελών και του προέδρου τους, του αείμνηστου Γ. Βηλαρά. Αρωγοί σε αυτή την προσπάθειά τους βρέθηκαν όλοι οι Δημοτικοί άρχοντες της πόλης, καθώς και σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, όπως οι Μ. Καλλιγάς, Σ. Δάκαρης, Λ. Βρανούσης, Α. Πάλλης κ.ά. Ιδιαίτερη υπήρξε η συμβολή του γιαννιώτη ζωγράφου Κώστα Μαλάμου, για την ουσιαστική συλλογή και οργάνωση των έργων.

Η δημιουργία και λειτουργία της πρώτης Δημοτικής περιφερειακής Πινακοθήκης στην Ελλάδα, που άνοιξε τις πόρτες της στο κτίριο Μελά το Σεπτέμβριο του 1960, ήρθε να καλύψει μια ουσιαστική ανάγκη της πόλης των Ιωαννίνων, της πόλης με τη μεγάλη πνευματική και πολιτιστική παράδοση. Τα έργα της συλλογής της ανήκουν στoυς μεγαλύτερους Νεοέλληνες δημιουργούς και συγκεντρώθηκαν με αγορές αλλά και δωρεές συλλεκτών και καλλιτεχνών.

Στο 'νησάκι' των Ιωαννίνων, ένα από τα ελάχιστα στον κόσμο κατοικούμενα νησιά λίμνης, μπορεί κανείς να επισκευτεί τα βυζαντινά μοναστήρια και να θαυμάσει έξοχες τοιχογραφίες της εποχής με ιδιαίτερη τεχνοτροπία και θέματα. Στο νησάκι βρίσκεται και το σπίτι - ύστατο καταφύγιο του Αλή Πασα. Ο θρύλος του, άρρηκτα δεμένος με την τραγική μοίρα της κυρά-Φροσύνης, ζωντανεύει στις όχθες της λίμνης, στα στενά δρομάκια του μεσαιωνικού κάστρου της πόλης των Ιωαννίνων, καθώς και στην ακρόπολη, όπου βρίσκονται ο τάφος και το σεράι του, σήμερα βυζαντινό μουσείο. Παραδοσιακά εργαστήρια ασημουργίας και χρυσοχοΐας, που στο παρελθόν άνθισαν και ήταν διάσημα σε Ανατολή και Δύση, λειτουργούν μέχρι σήμερα.

Η σύγχρονη εξέλιξη εκφράζεται με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, τα νοσοκομεία της Πόλης, το Ναυταθλητικό Κέντρο, την Εγνατία Οδό, το αεροδρόμιο, τα υδροπλάνα, την αλματώδη εμπορική ανάπτυξη και την εξάπλωση της πόλης.

Οι φωτογραφίες, από την έκθεση  «Η Ήπειρος του Edward Lear» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων, η οποία περιλαμβάνει 70 έργα του καλλιτέχνη. Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιαστεί, μέσα από κείμενα, σπάνιες εκδόσεις, υδατογραφίες, ελαιογραφίες, λιθογραφίες και έργα άλλων τεχνικών, η έκδηλη αγάπη του βικτωριανού καλλιτέχνη για την Ήπειρο και τα Ιόνια Νησιά.