Μπορώ να πω ότι κάθε φορά που επισκεφτόμουν αυτή τη μεγαλούπολη, με τα μεγάλα τσιμεντένια κτήρια, τους εξαντλητικά γρήγορους ρυθμούς ζωής, και τους πάντα μποτιλιαρισμένους δρόμους έλεγα να πάρω των οματιών μου οσο πιο γρήγορα και όπου φύγει.
Όμως, την τελευταία φορά έχω καταλήξει στο εξής:
Για να αγαπήσεις την
Αθήνα, πρέπει να τη δείς με άλλο μάτι.
Όχι τρέχοντας να προλάβεις να φτάσεις κάπου γρήγορα ή μέσα σε ένα ασφυκτικά γεμάτο λεωφορείο, μετρό.
Πρέπει να γίνεις για μια μέρα τουρίστας στην πρωτεύουσα, για να μπορέσεις να καταλάβεις την αξία της.
Ετσι και έκανα στην τελευταία μου επίσκεψη...
Πού να πας όμως και τι να δεις, για να νιώσεις την ομορφιά της πόλης;
Μαζί με το ξαδερφάκι και φίλο
Χρήστο Μακρή ηθοποιό και σε συνεννόηση με τον συγχωριανό μας και φίλο επίσης
Νίκο Λύτρα υπάλληλο της Βουλής των Ελλήνων είχε κανονιστεί το ραντεβού μας απο μέρες για την επίσκεψη μας στον Ναό της Δημοκρατίας.
Μας περίμενε και μας ξενάγησε σε όλους τούς χώρους του κτηρίου προσφέροντάς μας και ένα καφεδάκι στον υπέροχο χώρο του εντευκτηρίου της Βουλής.
Επόμενη επίσκεψη: Εθνικός Κήπος
Στο κεντρικότερο σημείο της πρωτεύουσας, στο Σύνταγμα, ο Εθνικός Κήπος είναι μια όαση πρασίνου στο γκρι της Αθήνας! Κάναμε τη χαλαρή βόλτα μας, θαυμάσαμε τις λιμνούλες στον Κήπο και νιώσαμε ξέγνοιαστοι για λίγες στιγμές στην καρδιά της Αθήνας!
Επόμενη στάση: Ζάππειο
Το Ζάππειον Μέγαρον ή Ζάππειο είναι ένα από τα πιο σημαντικά κτήρια της Αθήνας, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε η ομώνυμη συνοικία. Η κατασκευή του χρηματοδοτήθηκε από τον Ευάγγελο Ζάππα και βρίσκεται στον Εθνικό Κήπο. Το νεοκλασικό μέγαρο είναι συνυφασμένο με την ιστορία της νεότερης Ελλάδας και σήμερα χρησιμοποιείται για δημόσιες και ιδιωτικές εκθέσεις και τελετές.
Στο Προεδρικό Μέγαρο
Το Προεδρικό Μέγαρο, παλαιότερα γνωστό ως Νέα Ανάκτορα, σήμερα στεγάζει την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας και αποτελεί την επίσημη κατοικία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Αθήνα. Πριν την κατάργηση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας με το δημοψήφισμα του 1974, το κτίριο αποτελούσε τα επίσημα ανάκτορα των Βασιλέων των Ελλήνων.
Λυκαβηττό για θέα και καφέ...
Το ψηλότερο σημείο της Αθήνας, προσφέρει ακαταμάχητη θέα που συγκινεί ακόμα και τους πιο σκληροπυρηνικούς αντιαθηναίους! Μπορείτε να ανεβείτε εύκολα με το τελεφερίκ, ή να επιλέξετε το δύσκολο δρόμο των σκαλιών.
Μην ξεχάσετε να απολαύσετε το καφεδάκι και να βγάλετε φωτογραφίες!
Και μετά; Βασιλίσσης Σοφίας
Κατεβαίνοντας από το λόφο του Λυκαβηττού, μην τεμπελιάσετε και πάρετε το μετρό αντ’ αυτού, προτιμήστε να περπατήσετε προς το Σύνταγμα. Παρά την κίνηση της λεωφόρου, είναι ένας από τους ωραιότερους δρόμους της Αθήνας. Κτήρια με αρχιτεκτονική αξία, αξιόλογα μουσεία και τόσα αμάξια, που παρ’ όλα αυτά θα σας κάνουν να νιώσετε πραγματικοί τουρίστες.
Το 1ο Νεκροταφείο - μνημείο Αθηνών
Επισκεύτηκα για πρώτη φορά το μέρος της πόλης όπου αντικρίζοντας ένοιωσα και το μεγαλύτερο δέος.
Περνώντας κανείς την πύλη του Α’ Νεκροταφείου της Αθήνας είναι σαν να εισέρχεται σε έναν παράξενο και συναρπαστικό κόσμο όπου η τέχνη και η φύση δημιουργούν ένα αρμονικό περιβάλλον κατάνυξης, κατάλληλο για περισυλλογή, ανάκληση της μνήμης και ονειροπόληση.
Στο Νεκροταφείο έχουν ταφεί αγωνιστές του 1821, ξένοι μόνιμοι κάτοικοι της Αθήνας από την εποχή του Όθωνα και άλλες προσωπικότητες της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της Αθήνας του 19ου αλλά και του 20ου αιώνα.
Το Α΄Νεκροταφείο αποτελεί τη μεγαλύτερη παρακαταθήκη έργων γλυπτικής του τόπου μας.
Ο κύριος όγκος των έργων αποτελείται από έργα μαρμαρογλυπτών, με πιο συνηθισμένο τύπο μνημείων, τις επιτύμβιες στήλες.
Σχεδόν όλοι οι γλύπτες, που δραστηριοποιούνταν την περίοδο από τη σύσταση του κοιμητηρίου το 1834 μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα έχουν φιλοτεχνήσει ταφικά μνημεία, δραστηριότητα η οποία αποτελούσε το κύριο μέσο βιοπορισμού τους.
Η δημιουργία του Α` Νεκροταφείου συνδέεται με την καθιέρωση της Αθήνας ως πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Η θεσμοθέτησή του ως μοναδικού χώρου ενταφιασμού στην Αθήνα έγινε επί δημαρχίας Γ. Σκούφου (1857- 1861). Τότε ο χώρος εξωραΐζεται, οριοθετούνται οι θέσεις των τάφων και τοποθετούνται τα πρώτα μνημεία.
Οι συνθήκες εκείνη την εποχή ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκές για την δημιουργία επιτύμβιας τέχνης.
Ήδη είχε αρχίσει η διδασκαλίας της γλυπτικής στο λεγόμενο Σχολείο Τεχνών με το Πολυτεχνείο να θεσμοθετεί καλλιτεχνικούς αγώνες. Παραγγελίες τότε ανατίθενται από πλούσιους αθηναίους αλλά και από το κράτους που επιθυμεί να επαναφέρει το αρχαίο κλέος στην σύγχρονη πρωτεύουσα. Μαρμαρογλυφεία μαζί με ξακουστούς τηνιακούς μάστορες ανοίγουν τότε στην Αθήνα.
Οι νέοι δημιουργοί αισθάνονται ότι τους βαραίνει το χρέος του παρελθόντος και προσπαθούν μια επανασύνδεση της γλυπτικής του αρχαίου νεκροταφείου Κεραμεικού με αυτήν του σύγχρονου κοιμητηρίου.
"Η κοιμωμένη του Χαλεπά"
Στην Αθήνα καταφθάνει εκείνον τον καιρό και ο τήνιος
Γιαννούλης Χαλεπάς που δέχεται μαθήματα από τον Ελληνοβαυαρό καλλιτέχνη Λεωνίδα Δρόση.
Ένα έργο του Χαλεπά στο πρώτο νεκροταφείο έμελλε να αποτελέσει το καθοριστικό για τον ίδιο αλλά και το πιο συγκινησιακά φορτισμένο για τον χώρο.
Συγκλονισμένοι οι γονείς της
Σοφίας Αφεντάκη παραγγέλνουν το 1877 στον Γ. Χαλεπά μια γλυπτική σύνθεση για το μνήμα της κόρης τους. Η κοπέλα είχε πεθάνει σε ηλικία δεκαοχτώ χρόνων από φυματίωση. Η αστική οικογένειά της ήταν μια από τις γνωστότερες στη Κίμωλο.
Παρά τις έντονες ψυχικές διαταραχές που αρχίζει να έχει εκείνη την περίοδο ο καλλιτέχνης καταφέρνει να ολοκληρώσει την «Κοιμωμένη» του. Η νεκρή κοπέλα εμφανίζεται στην σύνθεση αναπαυμένη. Δεν περιμένει τον θάνατο. Η μορφή της μισοκαθισμένη με τα λυτά μαλλιά στο προσκέφαλο και τα πόδια της ανήσυχα διπλωμένα. Οι πτυχώσεις του σεντονιού ολοκληρώνουν τις αναμφισβήτητες πλαστικές αρετές που θέλησε να δώσει ο καλλιτέχνης στο έργο του. Οι μεταγενέστεροί του θεωρούν ότι με την «Κοιμωμένη» ο Χαλεπάς υπερβαίνει τη παράδοση.
Δίνοντας γόνιμα ερεθίσματα και στις επόμενες συνθέσεις.
Το τελευταίο έναυσμα για το θάνατο του Χαλεπά ήταν όταν ονειρεύτηκε το «Άγαλμα της Κοιμωμένης». Τότε διαπίστωσε ότι είχε κάνει κατά τον ίδιο ένα φοβερό λάθος. Τα πόδια της κοπέλας στο άγαλμα είναι ελαφρώς λυγισμένα. Όταν όμως αυτά τεντωθούν, τότε προεξέχουν από το κρεβάτι της. Είχε προηγηθεί μια παρατήρηση της μητέρας Αφεντάκη στον καλλιτέχνη σχετικά με το σχήμα του προσώπου του αγάλματος. Θεωρούσε ότι δεν ταυτίζεται με τη νεκρή. Η παρατήρηση αυτή πριν ακόμα τελειώσει το έργο εξόργισε τόσο πολύ τον καλλιτέχνη που έσπασε το κεφάλι του αγάλματος, το οποίο και ξαναέφτιαξε στη συνέχεια.
Η τελειομανία που διέκρινε τον Χαλεπά δεν κατάφερε να τον ηρεμήσει για τα τεχνικά λάθη που αντιλήφθηκε ότι είχε κάνει στην «Κοιμωμένη». Αυτό το λάθος ήταν που τον ανάγκασαε να πραγματοποιήσει αυτοκτονία για να τερματιστεί η ζωή του.
Η αποκαλούμενη
«Κοιμωμένη του Χαλεπά» παραμένει ένα από τα σημαντικότερα γλυπτά που βρίσκονται στο πρώτο νεκροταφείου. Για πολλούς η «Κοιμωμένη» αποτελεί αλληγορική απεικόνιση της ίδιας της χώρας, η οποία μπορεί να αναπαύεται αλλά δεν πεθαίνει.
Με αφορμή αρχιερατικό μνημόσυνο για τα 100 χρόνια από το θάνατο της Σοφίας Αφεντάκη τον Δεκέμβρη του 1973 ο Π. Παλαιολόγος είχε γράψει στο «Βήμα»:
«Αγέραστη μένει η Κοιμωμένη. Δεν αφυπνίζεται, αλλά και δεν γερνά. Λυτρωτικό το μάρμαρο, προστατεύει τον ύπνο και τη νεότητα της κόρης. Κόρη στα 118 της. Καλά το είπε ο ποιητής: όποιον αγαπά ο Θεός, πεθαίνει νέος. Τα νιάτα της μαρμάρωσε ο καλλιτέχνης και, νεκρός αυτός, παρατείνει την ξένη νεότητα όσο παρατείνεται και η ζωή του μαρμάρου».
Ελένη Παπαδάκη
Κατά την διάρκεια των συγκρούσεων στα Δεκεμβριανά συνελήφθη και εκτελέστηκε από μέλη της πολιτοφυλακής Γαλατσίου-Πατησίων, στα 36 της χρόνια στις 21 Δεκεμβρίου 1944, στα διυλιστήρια της ΟΥΛΕΝ, κατηγορούμενη για τη στάση που κράτησε κατά τη διάρκεια της Κατοχής από ομάδα υπό τον Καπετάνιο Ορέστη της Εθνικής Πολιτοφυλακής. Μερικές μέρες πριν (κατά τα μέλη του ΕΛΑΣ αμέσως μετά) την εκτέλεση ο Καπετάνιος του Α’ ΣΣ του ΕΛΑΣ Σπύρος Κωτσάκης (Νέστορας) είχε δώσει εντολή στον ΕΛΑΣίτη λοχαγό και διαμερισματάρχη Νίκο Ανδρικίδη για τον έλεγχο της ομάδας του Ορέστη, οι οποίοι αφού συνελήφθησαν παραδέχθηκαν ενώπιον λαϊκού δικαστηρίου του ΕΑΜ πως ενήργησαν κατ’ εντολή των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Οι υπαίτιοι της δολοφονίας όπως ο Καπετάν Ορέστης της Εθνικής Πολιτοφυλακής καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν δημόσια στην πλατεία Κολιάτσου.
Το 1945 ο Νίκος Ανδρικίδης παραπέμφθηκε σε κακουργιοδικείο κατηγορούμενος για την εκτέλεση των εκτελεστών της Παπαδάκη και καταδικάστηκε ισόβια. Ο φυσικός αυτουργός της εκτέλεσης Βλάσης Μακαρωνάς εκτελέστηκε το 1948.
Στις 26 Ιανουαρίου 1945 αναυρέθηκε το πτώμα της στα διυλιστήρια της Ουλέν και μετά από δύο ημέρες, έγινε μεγαλοπρεπής κηδεία στην οποία ο θάνατος της Παπαδάκη, θρηνήθηκε ως εθνική απώλεια.
Τότε ο
Αγγελος Σικελιανός έγραψε τους στίχους που είναι και γραμμένοι στον τάφο της:
Μνήσθητι Κύριε:
Για την ώρα που η λεπίδα του φονιά άστραψε κι΄ όλος ο θεός της Τραγωδίας εφάνει.
Μνήσθητι Κύριε:
Για την ώρα που άξαφνα, κι οι εννιά αδελφές εσκύψαν να της βάλλουνε των αιώνων το στεφάνι.
Το
Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών θεωρείται πολύ σημαντικό, τόσο για το γεγονός ότι εκεί αναπαύονται πολλοί επώνυμοι Έλληνες που στα τελευταία χρόνια διακρίθηκαν στον χώρο των γραμμάτων, των τεχνών και της πολιτικής, όσο και από ιστορική και καλλιτεχνική άποψη.
Βραδινή βόλτα στο Θησείο
Σίγουρα θέλαμε να απολαύσουμε μια νυχτερινή βόλτα.
Από την πλατεία στο μοναστηράκι φτάσαμε γρήγορα στο Θησείο για να περπατήσουμε χαλαρά στον πεζόδρομο του Αποστόλου Παύλου, ανάμεσα στο πράσινο και στα όμορφα γραφικά καφέ με ρομαντική διάθεση απολαμβάνοντας τις πορτοκαλιές αποχρώσεις από κάπου ψηλά με ένα χαλαρό περίπατο!
Περπατήσαμε στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και χωθήκαμε στα στενά της Πλάκας.
Με την ησυχία μας, χαζέψαμε στα στενάκια.
Απολαύσαμε τον καφέ κοιτάζοντας νωχελικά τους ανθρώπους γύρω μας.
Η βραδινή Αθήνα, παρά την κούραση της ημέρας, μας αποζημείωσε!
Κουραστική μέρα;
Μάλλον ναι, όμως πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο.
Σου δίνει την ευκαιρία να δεις μιαν άλλη Αθήνα, μια Αθήνα όμορφη, μαγική, ξεχωριστή!
Δώσε στην πόλη αυτή μια ευκαιρία...θα σε εκπλήξει!
Ραντεβού στο επόμενο tour της Αθήνας...
Παύλος Σαμαράς
