Μια "αγροτική" ιστορία...

Ο μήνας Οκτώβριος, είναι ο μήνας του βαμβακιού!
Τότε κορυφώνεται και στην ουσία ολοκληρώνεται στις περισσότερες βαμβακοπαραγωγικές περιοχές η συγκομιδή του άλλοτε αποκαλούμενου λευκού χρυσού.

Παλαιότερα, τον Οκτώβριο δεν μπορούσες να περάσεις από κανέναν σχεδόν δρόμο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Παντού τρακτέρ με πλατφόρμες, φορτωμένα με βαμβάκι. Στη Λιβαδειά, στη Θήβα, στα Φάρσαλα, στην Καρδίτσα, στον Παλαμά στα Γιαννιτσά, στις Σέρρες, παντού οι δρόμοι στα πλάγια ήταν άσπροι, από τα υπολείμματα του πολύτιμου αυτού προϊόντος. Όπου υπήρχε εκκοκκιστήριο, η διέλευση απαιτούσε μέσον και μάλιστα σοβαρό!
Δίπλα στημένες καντίνες, εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των αγροτών, οι οποίοι την εποχή του "όλα τα κιλά όλα τα λεφτά” έκαναν πολλές ημέρες να ξεφορτώσουν την πραμάτεια τους.

Φέτος, τα εκκοκκιστήρια, είναι σκιά του εαυτού τους.
Τα λιγοστά τρακτέρ ξεφορτώνουν αμέσως, οι δρόμοι στα πλάγια δεν είναι πια χιονισμένοι, τα πρόσωπα είναι σκυθρωπά, οι καντίνες έφυγαν.
Ερημιά!

Θα ρωτήσει βέβαια κάποιος "τι περίμενες ρε φίλε αφού μόνος σου το είπες για την αλήστου μνήμης εποχή του όλα τα κιλά όλα τα λεφτά; Λογικό δεν ήταν να επέλθει ο ξεπεσμός;”.
Σας καλώ να ξεπεράσουμε τις έριδες και τις αναλύσεις, δεν είναι ώρα για τέτοια και σταθούμε με ψυχραιμία απέναντι στο πρόβλημα: Έγιναν λάθη, σπαταλήθηκαν χρήματα, εξετράφει διαφθορά και άλλα πολλά. Παράλληλα όμως, έγιναν επενδύσεις, αποκτήθηκε τεχνογνωσία, κατακτήθηκαν αγορές, αγοράστηκε εξοπλισμός, φτιάχτηκαν εργοστάσια! Με την πτώση της καλλιέργειας του βαμβακιού τα τελευταία χρόνια σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, όλες οι επιτυχίες μας διαγράφονται!
Χάνονται!

Το ερώτημα είναι πώς θα μπορέσει ο αγροτικός τομέας να ανακάμψει, όταν χάνει ένα από τα βασικότερα προϊόντα του;
Λύση για τις εκτάσεις που απασχολούσε το βαμβάκι δεν έχει ακόμη δοθεί, ούτε διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Και να ήταν το μόνο;
Ακούστε και το άλλο:

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις διάφορες ομάδες που ασχολούνται με την δενδροκαλλιέργεια, η πιο αγαπημένη φωτογραφία των τελευταίων ημερών, είναι αυτή του γεωργού που κόβει τις ροδακινιές του για καυσόξυλα!!! Λένε ότι ο πιο διαδεδομένος ήχος την εποχή αυτή στο άλλοτε κραταιό Τρίγωνο – Βέροια, Εδεσσα, Σκύδρα- είναι αυτός του αλυσιδοπρίονου!!!
Οι τιμές κατρακύλησαν και παρόλο που οι εξαγωγές φαίνεται να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, το εισόδημα είναι ανύπαρκτο. Ο αντίλογος λέει, ότι κόβουν τα δένδρα οι ετεροεπαγγελματίες και όχι οι αγρότες. Προτείνω να υιοθετήσουμε τα μισά από όσα λέγονται. Και πάλι η ζημιά είναι τεράστια. Όταν έστω κι ένας γεωργός αποφασίζει να κόψει τα δένδρα του, τότε η κατάσταση βρίσκεται λίγο πριν το τέλος! Σήμερα για τον έναν, αύριο για τους πολλούς.

Έχω φυτέψει κάποιες νεαρές φυστικιές πυκνά, με προοπτική να τις κόψω μετά από 15 και πλέον χρόνια, όταν θα ενοχλούν τις κανονικά φυτεμένες. Όταν το σκέπτομαι, χάνω, κυριολεκτικά, τον ύπνο μου! Άντε να μου πεις να πάρω αλυσοπρίονο και να κόψω και τις κανονικές: δεν θα είμαστε με τα καλά μας! Ήθελα να ήξερα – ακριβέστερα δεν ήθελα καθόλου να ήξερα- την ταραχή των ανθρώπων αυτών που είναι αναγκασμένοι να το κάνουν πρόωρα.
Και σκεφτείτε ότι το ροδάκινο, ήταν το προϊόν που μας έμαθε τι σημαίνει εξαγωγές νωπών προϊόντων.
Βέβαια κι εδώ υπάρχει αντίλογος:
θυμηθείτε την περίφημη ΑΓΡΕΞ!
Θυμηθείτε τα επιδοτούμενα τρένα που έφευγαν για το Μόναχο, με την κραταιά τότε Λαχαναγορά του, φορτωμένα με ακατάλληλα προϊόντα, που απλά πετιώντουσαν όταν έφταναν μετά από τρεις ημέρες εκεί!
Θυμηθείτε τις περίφημες χωματερές!!!

Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω απ’ όσα έζησα!!!

Εδώ δεν θα στήσουμε ούτε δικαστήριο, ούτε θα κάνουμε μνημόσυνο.
Εδώ πρέπει να βάλουμε το σπόρο της λύσης.
Δεν είναι όμως δυνατόν να περιφέρονται ανά την επικράτεια κυβερνητικοί παράγοντες και να ισχυρίζονται ότι ο αγροτικός τομέας θα είναι πυλώνας της ανάπτυξης, τη στιγμή που δύο από τα πλέον χαρακτηριστικά και εκτεταμένης καλλιέργειας προϊόντα του έχουν καταρρεύσει.
Πώς θα έλθει η ανάπτυξη, με το γκότζι μπέρι και την αρώνια;
Δύο καθ’ ολα ενδιαφέρουσες καλλιέργειες αλλά εξαιρετικά περιθωριακές.
Δεν είναι δυνατόν τα στελέχη της αντιπολίτευσης, να μην αρθρώνουν λέξη για το πρόβλημα και να κατηγορούν την σημερινή κυβέρνηση, λες και όλες οι άλλες πολιτικές δυνάμεις έχουν προέλθει από παρθενογένεση! Ενδιαφέροντα τα αρωματικά φυτά αλλά όχι για να καλλιεργηθούν σε ορισμένα εκατομμύρια στρέμματα γόνιμου εδάφους.
Δεν είναι δυνατόν να οργανώνονται συνέδρια για την αγροτική οικονομία και οι σύνεδροι να μην ουρλιάζουν για το κακό που μας έχει βρει και που θα μεγαλώσει κι αντ’ αυτού να κάνουν δημόσιες σχέσεις με κάθε λογής επίσημο!
Δεν είναι δυνατόν τα συνδικαλιστικά όργανα των γεωπόνων να μην "κάνουν σημαία" το γεγονός αυτό, ενώ παράλληλα τα μέλη τους ανακαλύπτουν τα οφέλη της πώλησης εφοδίων λιανικά στους νεοσυνταξιούχους και τους έχοντες μπαξέδες και λουλούδια στους κήπους!
Να δούμε όταν θα χρειαστούν όγκους πωλήσεων για να καλύψουν τα γενικά τους έξοδα που θα τους βρουν.
Δεν είναι δυνατόν τα τοπικά επιμελητήρια να σφυρίζουν αδιάφορα, όταν τα μέλη τους φυτοζωούν από την παρακμή των δύο αυτών καλλιεργειών. Ένας μαγαζάτορας εμπορίας και επισκευών αγροτικών εξαρτημάτων έλεγε χαρακτηριστικά ότι εάν δεν ξαναέλθει το βαμβάκι εμείς ή θα κλείσουμε ή θα φυτοζωούμε. Το βαμβάκι έχει χάδια. Τότε χαλάνε τα μηχανήματα, τότε κινείται η αγορά. Ούτε με το καλαμπόκι, ούτε με τα τριφύλλια, ούτε με τα σιτάρια.
Ένας ολόκληρος κόσμος γύρω από τα δύο αυτά προϊόντα!

Άφησα για το τέλος τους αγρότες, διότι τι να πεις...
Αποσβολωμένοι από την ξαφνική απόσυρση του πέπλου προστασίας, κοιτούν αμήχανα χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν. Ξέρουν πια ότι δεν αποτελούν μέρος της λύσης, ούτε ότι είναι τα χαϊδεμένα παιδιά του συστήματος. Ξέρουν ότι τη λύση στο βαμβάκι θα τη δώσουν οι σχεδιαστές μόδας και όχι οι διάφορες επιτροπές που συνεχώς φτιάχνει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ελα όμως που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους μόδιστρους. Τόσα χρόνια ανέπτυξαν τη δική τους κουλτούρα. Ξεχασμένοι τόσα χρόνια στα χωριά τους, πούλησαν τις ψήφους τους για λίγες ψωροεπιδοτήσεις. Τώρα που κι αυτές δεν φτάνουν, δεν ξέρουν τι πρέπει να κάνουν.
Για αυτό συνεχίζουν τον ίδιο αδιέξοδο δρόμο των μπλόκων και των παραστάσεων στους γνώριμους τόπους της Πλατείας Βάθης.
Πώς το λέει ο Αινστάιν: πώς μπορείς να περιμένεις να φέρεις διαφορετικό αποτέλεσμα κάνοντας το ίδιο ακριβώς πράγμα!

Η μεγάλη αγορά της Κίνας και της Ινδίας, που θα μπορούσαν να απορροφήσουν σημαντικές ποσότητες της άλλοτε ακμάζουσας κονσερβοποιίας ροδακίνου, χρειάζεται όμως ισχυρά εμπορικά σπίτια και τράπεζες εν λειτουργία. Οι συνεταιρισμοί σχεδόν διαλύθηκαν, κάποιες λίγες ομάδες παραγωγών το παλεύουν με πολύ παραδοσιακό όμως τρόπο, οι ιδιωτικές εταιρείες μετά από χρόνια κακουχίας, για να μην πούμε διωγμών, είναι αδύναμες και ανίσχυρες να αναλάβουν δράση σε μεγάλη κλίμακα. Πουλάω σε μια ξένη αγορά, δεν σημαίνει ξεπουλιέμαι. Δεν σημαίνει ότι ρίχνω τις τιμές για να με προτιμήσουν ως φθηνότερον. Είμαστε στο γκρουπ των ανεπτυγμένων χωρών -ναι όσο κι αν ακούγεται μετά από όλα αυτά παράξενο- και η τιμή είναι ένα από τα εργαλεία μάρκετινγκ.
Υπάρχουν κι άλλα! 

Όπου λοιπόν βρείτε υπεύθυνο ή τέλος πάντων δραστηριοποιούμενο με κάποιο τρόπο σε έναν από τους δύο χώρους ρωτήστε τον, πιέστε τον, φέρτε τον προ των ευθυνών του. Κρατικό λειτουργό ή ιδιώτη. Επιστήμονα ή αγρότη. Άτομο ή συλλογικό φορέα.
Πες μας τι θα κάνεις για το βαμβάκι;
Πες μας τι θα κάνεις με το ροδάκινο;
Πες μας τι θα κάνεις για την Ελλάδα ρε γαμώτο!

Η υπόθεση είναι πολύ σοβαρή και αφορά όλους.
Όποιος δραστηριοποιούμενος στους χώρους αυτούς θεωρεί τον εαυτό του ότι έχει έναν υπεύθυνο ρόλο, πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες άμεσα.
Η κατάσταση δεν πάει άλλο!
Οι βαμβακοσυλλεκτικές μηχανές δεν μπορεί να σκουριάζουν άλλο άπρακτες.
Τα δένδρα δεν μπορεί να κόβονται ή να αφήνονται απεριποίητα.
Αυτά είναι το κεφάλαιό μας, με αυτά θα ξεκινήσουμε την ανάπτυξη και μετά θα δούμε τι θα κάνουμε. Για τα ροδάκινά μας -νωπά και μεταποιημένα- είμαστε γνωστοί στις αγορές.
Για τα βαμβάκια μας, μας ξέρουν στο χώρο της ένδυσης.
Είναι σπατάλη πόρων να προσπαθήσουμε να γίνουμε γνωστοί με κάτι καινούργιο, αφήνοντας το παλαιό στην τύχη του.

Για την ακρίβεια είναι υπεκφυγή σε μια άλλη πραγματικότητα.
Ευτυχώς ή δυστυχώς δεν έχουμε την πολυτέλεια αυτή.
Πρέπει άμεσα να δούμε τι θα κάνουμε!

Δημήτρης Αντωνόπουλος
Αγροτοοικονομολόγος Msc
Παραγωγός Κελυφωτού Φιστικιού