Πίσω στα παλιά...

Η δραχμή
Όταν υπήρχε η δραχμή και το πενηνταράκι υπήρχαν και οι δεκάρες οι εικοσάρες οι πεντάρες.
Σπάνια τις έβρισκες κάτω στον δρόμο από απρόσεκτους αλλά και όταν τις έβρισκες έσκυβες και τις μάζευες.
Ο παππούς έδινε μια δραχμή στον εγγονό και τον έστελνε στον ψιλικατζή να του πάρει πέντε τσιγάρα χύμα στούκας χωρίς φίλτρο ή με και με τα ρέστα να πάρει ότι θέλει.
Για τα τσιγάρα θα έδινε μισή δραχμή....
Με ένα φράγκο (δραχμή) αγόραζες 10 καραμέλες εκτός απ’ τις γάλακτος που έκαναν μια εικοσάρα η μία.
Ακούγεται αστείο αλλά έπαιρνες μερικές καραμέλες βουτύρου ή κανέλας ή τσάρλεστον ή χαπαχούπες (χαρτάκια).
Οι μανάδες έστελναν τα παιδιά στον μπακάλη με ότι κέρματα τους είχαν μείνει στο ξεφτισμένο πορτοφολάκι τους "θέλω δύο δραχμές σαλάμι..."
Ντρεπόντουσαν να πάνε οι ίδιες....
Το χαρτί του μπακάλη ζύγιζε περισσότερο από το προϊόν....
Κουδούνιζαν οι τσέπες με τα κέρματα στον δρόμο που κουβαλούσες....
Οι ηλικιωμένοι έδεναν με το μαντήλι τους τις δραχμές...κομπόδεμα το έλεγαν και κοιμόντουσαν με αυτό. Όπου πήγαιναν για ψώνια ξετύλιγαν το μαντήλι και έβγαζαν τα κέρματα για να πληρώσουν.
Ένοιωθαν ευτυχισμένοι όταν μπορούσαν να δίνουν μια δυό δραχμές στα εγγόνια τους και να τα στέλνουν στον ψιλικατζή να αγοράσουν κάτι.
Όταν έμπαινε η άνοιξη και καλυτέρευε ο καιρός τα σκαμνάκια άρχιζαν να βγαίνουν στον δρόμο και στις αυλές για σουαρέ με τις γυναίκες για να μαζέψουν ήλιο όπως έλεγαν. Επιτέλους να φύγει η υγρασία από τα δωμάτια και  η γνώριμη μυρουδιά της μούχλας.

Το μπακάλικο
Μπροστά η ζυγαριά με τα δράμια και την οκά που συνήθως ήταν στο ζύγι με το μέρος του αφεντικού της και αυτός για να σου διώξει τις κακές σκέψεις ζυγίζοντας και τυλίγοντας σου έλεγε...
- "Τριακόσια δράμια βαριά βαριά..."
Δίπλα στην ζυγαριά, σαρδέλες εκλεκτές με μπόλικο χοντρό αλάτι που βάραινε στο ζύγι αν και προσπαθούσε υποτίθεται ο επαγγελματίας να το τινάξει.
- "Βάλε δέκα ..." και στο σπίτι από δύο έκαστος.
Κουτιά τσίγκινα οκαδιάρικα με φυτίνη αλλά και χύμα, του πήγαινες το βάζο ζύγιζε το απόβαρο και το γέμιζε. Το χύμα βούτυρο μαγειρέματος το έλεγαν και ανάμεικτο μεγάλη δόση φυτικό
και λίγο ζωικό, για να νοστιμίζει. Από αυτό έμπαινε στα περισσότερα φαγητά ειδικά όπου υπήρχαν παιδιά-σκελετοί δηλαδή τα περισσότερα μήπως και πάρουν κανένα δράμι βάρος.
- "Μου είπε η μάνα μου να με ζυγίσεις..." έλεγες στον μπακάλη και σε έβαζε στην πλάστιγγα και έγραφε το βάρος σου σε ένα κομμάτι χαρτί για να το πας στο σπίτι.
Τι καημός και αυτός.
Βλέπαμε στο μαγαζί καρτέλες κρεμασμένες με μπαχαρικά σε πολύ μικρά φακελάκια λόγω πτωχής πελατείας. Πιπέρι, κανέλα, γαρύφαλλο που χρησίμευε στους μεγάλους και για προετοιμασία ραντεβού, κακοσμία του στόματος κλπ.
Τότε ο οδοντίατρος ήταν άγνωστη ιατρική ειδικότητα για τους πολλούς, πόναγε δόντι έβγαζε δόντι κάποιος γείτονας "ειδικός" και δωρεάν.
Μπουκάλια με μαυροδάφνη στο ράφι. Φάρμακο για την όρεξη έλεγαν οι "ειδικοί" της γειτονιάς οπότε σου έδιναν λίγες γουλιές, δεν είχε σημασία αν ήσουν μικρός.
Είχε και τυριά φυσικά με επικεφαλής το κεφαλίσιο-λύσσα για μακαρόνια αλλά και για δεκατιανό με μια ξεγυρισμένη φέτα ψωμί.
Η φέτα ήταν στο ξύλινο βαρέλι.
Ζύγισμα τύλιγμα σε λαδόκολα και εφημερίδα στην συνέχεια.
Αυτή σου έμενε για πολλές χρήσεις στο σπίτι και κυρίως...για την τουαλέτα.
Ελιές καλαμών και θρούμπες. Οι δεύτερες ήταν ιδανικές για μεζέ στο κρασί. Ερχόταν ο γείτονας κάτσε να πιούμε ένα ποτήρι...σαλάμι αέρος, μορταδέλα στο μαγικό μαγαζί.
Έμπαινες με το διχτάκι, το τεφτέρι και το σημείωμα με την παραγγελία και έφευγες με την συμβουλή του μπακάλη να προσέχεις στον δρόμο.

Άνοιξη 
Πρίν από το Πάσχα και ένα φρεσκάρισμα στο δωμάτιο με την πατανόβουρτσα αλλά και έξω τα παρτέρια της αυλής ασβέστωμα, την μάντρα, τις άκρες στο πεζοδρόμιο. Το παιχνίδι στην αλάνα κρατούσε περισσότερο με αποτέλεσμα τα γράμματα να τα φορτώνεις στον κόκορα όπως έλεγαν οι μεγάλοι. Οι πλανόδιοι έκαναν εμφάνιση διαλαλώντας την τέχνη τους, παπλωματάς, γανωματής, μπογιατζής, ακονιστής, μπαλωματής, παλιατζής.

Στην εποχή μας οι συγγενικές συναθροίσεις θεωρούνται πλέον ντεμοντέ.
Οι συγγενείς συναντιούνται μόνο σε κηδείες, μνημόσυνα και γάμους.
Οπότε όταν σκάει κανένα τηλέφωνο και ακούς μια φωνή από τα παλιά δεν είναι για καλό και μόλις την αναγνωρίσεις αμέσως το μυαλό σου πάει σε ποιο νεκροταφείο θα γίνει η συνάντηση.

Η Διασκέδαση
Αρχές του ΄60 άρχισε και κράτησε περίπου τρία χρόνια κάθε ημέρα το πρωί στο ραδιόφωνο μέσω του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας "πικρή μικρή μου αγάπη" του Βαγγέλη Γκούφα.
Έγραφε και την σκηνοθετούσε την σειρά ο Στέφανος Ληναίος (Αλέξης) και η σύζυγός του Έλλη Φωτίου (Βάνα) οι πρωταγωνιστές.
Ένας μεγάλος έρωτας που μετατρέπεται σε μίσος και δώστου κλάμα οι νοικοκυρές στην γειτονιά.
- "Ωχ ξεχάστηκα και έπιασε το φαΐ ..."
Συνηθισμένη η ατάκα στην αυλή των θαυμάτων.
Τον Αλέξη και την Βάνα θα άκουγαν ή θα ανακάτευαν την φασουλάδα;...και τα δύο μαζί δύσκολο.
Υπήρχαν και καυγάδες στα αντρόγυνα το μεσημέρι...
- "Αλμυρό το φαΐ πάλι την πικρή μου αγάπη άκουγες;"
Μαζευόντουσαν και στα σπίτια οι γυναίκες και έβαζαν δυνατά το ραδιόφωνο και δώστου κλάμα.
Χορηγός της εκπομπής ήταν το Tide...πολυεθνική βλέπεις και μπορούσε να πληρώνει.
Η ραδιοφωνική σειρά έβγαινε και σε περιοδικό κάθε εβδομάδα για όσες είχαν χάσει επεισόδια.
Τώρα βγήκε και σε βιβλίο στις ημέρες μας και προσπαθώ να υπολογίσω την σημερινή ηλικία της τότε νέας κοπέλας ακροάτριας, και την βρήκα με το κομπιουτεράκι, περίπου στα 75 αισίως.
Περνούν τα χρόνια....Το ραδιόφωνο ήταν το μοναδικό μέσον ψυχαγωγίας...
Το θέατρο της Δευτέρας, κάποιες αστυνομικές ιστορίες στο βραδινό πρόγραμμα, ήταν αντικείμενο συζήτησης στις απογευματινές συνάξεις στην γειτονιά.
Υπήρχαν και οι επεξηγήσεις για όσους δεν είχαν καταλάβει την υπόθεση.
Αρχές του ΄70 η ασπρόμαυρη τηλεόραση έμπαινε στα σπίτια, ο Φώσκολος ανέβασε τις πωλήσεις στο χαζοκούτι, ενώ έτρεχαν όλοι να αγοράσουν βάζοντας γραμμάτια.
Η αιτία;;;
O άγνωστος πόλεμος....συνταγματάρχης Βαρτάνης και το λουρί της μάνας.
Χαμός στο ίσωμα...
- "Kυρά Κατίνα να δούμε τελεόραση;"
Δεν είχαν στο σπίτι και έτρεχαν στην γειτόνισσα...
- "Eλάτε γρήγορα μόλις άρχισε καθίστε όπου βρείτε..."

Το μπάνιο
Στις γειτονιές λοιπόν το πράσινο σαπούνι είχε την πρώτη κατανάλωση.
"Φιλικό"για όλες τις χρήσεις από κεφαλής μέχρις ονύχων.
Υπήρχε και ο ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ με τα αρωματικά αλλά αυτά στον περίγυρο ήταν για τις νύφες, έτσι έλεγαν καθ΄ότι πολυτέλεια.
Τι ιστορία και το μπάνιο με το νερό να ζεστάνεις στην τσίγκινη κάσα...
Ευτυχώς το καλοκαίρι το πρόβλημα το έλυνες με το λάστιχο της αυλής.
- "Τελειώνετε να ποτίσω τα λουλούδια..." φώναζε η νοικοκυρά έξω από το "τζακούζι" (κοινόχρηστη τουαλέτα-ντουζιέρα).
Τα θυμάσαι και γελάς ή κλαις...δεν μπορώ να ξεχωρίσω.

Το μπάλωμα
Το παντελόνι από μέσα στα γόνατα θα το είχε για να κρατάει τα μπόσικα...
Των μεγάλων στα πουκάμισα στον γιακά σίγουρο μαντάρισμα από την μπανέλα, που από το μπάσε βγάλε ξεμύτιζε.
Ο τσαγκάρης του χωριού ήταν και αυτός σημείο αναφοράς....
Τα μάτια μας θα έπεφταν και στα παπούτσια που είχε επισκευάσει στο ράφι και θα ρωτούσαμε ποιανού είναι όταν βλέπαμε κανένα ωραίο ζευγάρι φρεσκοσολιασμένο με καινούργιο δέρμα.
Σπάνιο είδος.
Και αυτός γελούσε και μας έλεγε ότι είναι του κυρίου τάδε του γιατρού.
Μεγάλη τιμή τότε...δαχτυλοδειχτούμενος.
Τέλος μας έδινε από μια καραμέλα τσάρλεστον από τα δύο βάζα που είχε
Χωριό...γειτονιά...ένας μεγάλος μικρόκοσμος.

Τα πάνινα μαντήλια
Ήταν κατάντια εκείνα τα χρόνια τα μυξομάντηλα τα πάνινα αντρικά και γυναικεία υφασμάτινα μαντήλια. Απαραίτητο αξεσουάρ της τσέπης δείγμα πολιτισμού να φυσάς το περιεχόμενο
της μύτης σου στο μαντήλι να το βάζεις στην τσέπη να το ξαναβγάζεις να ψάχνεις για στεγνή μεριά και δώστου πάλι μέχρι το βράδυ που θα γύριζες στο σπίτι.
Οι ταμπέλες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΠΤΥΕΙΝ αλλά και ΠΤΥΕΟΛΟΔΟΧΕΙΟΝ ήταν συνηθισμένες σε χώρους συναθροίσεων στα λεωφορεία στον ηλεκτρικό.
Υπήρχαν και αυτοί που δεν χρησιμοποιούσαν μαντήλι, αμόλαγαν το υλικό τους στον δρόμο και στο πεζοδρόμιο και όποιον πάρει ο χάρος.
Αργότερα βγήκαν τα χαρτομάνδηλα αλλά για τους περισσότερους ήταν πολυτέλεια.
Σιγά μην έδιναν 3 δραχμές για το πακέτο, και αν έδιναν για να κάνουν τον πολιτισμένο το χρησιμοποιημένο το έβαζαν ξανά στην τσέπη για δεύτερο γύρο.
Είχαν συνηθίσει βλέπεις με το πάνινο.
Η διαφήμιση της εποχής για τα χαρτομάνδηλα έλεγε ότι το μαντήλι φταίει που δεν γίνεσαι καλά....επαναμόλυνση.
Και ποιος νοιαζότανε.
Μετά τον εμφύλιο η φυματίωση θέριζε και οι μανάδες έτρεμαν όταν επιθεωρούσαν τα χρησιμοποιημένα μαντήλια των παιδιών τους...μια σταγόνα αίμα αρκούσε για να πανικοβληθούν.

πίσω στα παλιά...