Το φυλαχτό

Οι άνθρωποι από τα παλιά χρόνια φορούσαν φυλαχτά.
Μικρούλικα σακουλάκια σε διάφορα σχήματα, φτιαγμένα από πανί ή χάντρες, στολισμένα με σταυρούς και παραγεμισμένα με ποιος ξέρει τι λογής υλικά, που υποτίθεται ότι προστάτευαν από τις αρρώστιες και από το κακό μάτι κι έφερναν καλή τύχη. Αγιωτικά υλικά, όπως σταυρολούλουδα, αγιοκέρι, κομμάτια από ιερά λείψανα, αλλά και μαγικά υλικά, όπως κόκαλο νυχτερίδας, πουκάμισο φιδιού, χαρτάκια με ξόρκια.
Η δεισιδαιμονία κάνει τους ανθρώπους ακόμα και σήμερα να φοράνε φυλαχτά, συνήθως αγορασμένα από πάγκους θρησκευτικών πανηγυριών, με τη διαβεβαίωση ότι περιέχουν τίμιο ξύλο.

Στη Λυγερή του Αντρέα Καρκαβίτσα, η κυρα-Παγώνα, η γριά μαγίστρα του χωριού ξεπερνάει σε γνώσεις όλες τις άλλες που ξέρουν μονάχα λίγα ξόρκια. Εκείνη για κάθε περίσταση έχει τον κατάλληλο εξορκισμό και το αποτελεσματικό μαγικό, επικαλούμενη την αντίληψη των δαιμόνων, των αριθμών και των εβραϊκών ρητών, αδελφώνουσα επί των πασχόντων μελών τον σταυρόν με την πεντάλφαν και λέξεις του «Πιστεύω» με βαρυτάτας βλα­σφημίας.

Στη συνέχεια ο Καρκαβίτσας περιγράφει με ποιον τρόπο η κυρα-Παγώνα έσωσε τα Λεχαινά από την επιδημία της ευλογιάς που είχε ξεσπάσει στην επαρχία, ζώνοντας το χωριό μ’ έναν μαγικό κύκλο από κλωστή, που δεν μπόρεσε να τον δρασκελίσει το θανατικό.
"Έκραξε σαράντα μονοστέφανες και τις έβαλεν εις την αυλήν του σπιτιού της να κλώσουν βαμπάκι. Τρία ημερόνυκτα έκλωθαν το βαμπάκι κάτω από την άγρυπνον επιτήρησιν και τον χείμαρρον των εξορκισμών της. Έπειτα εζήτησε κερί κί­τρινο, παρμένο από σαράντα αγνά μελισσοκούβελα, εκέρωσε με αυτό τις κλωστές και μίαν σκοτεινήν νύκτα μόνη της έζωσεν απ’ έξω την κωμόπολιν κι έδεσε τον κόμπον εις την εκκλησίαν του αγίου Δημητρίου, του πολιούχου. Η ζώνη εκείνη εμπόδισε την αρρώστια να εισέλθει εις την κωμόπο­λιν. Ένα μόνον σπιτάκι κατά την Σουλεϊμανόστρατα, το οποίον δεν έκλεισεν εις την προστατευτικήν της ζώνην η γραία είτε από αμέλειαν είτε επίτηδες, ευθύς την επομένην η αρρώστια το εθέρισε."

Και στις δύο μαγικές τελετουργίες υπάρχουν κοινά σημεία: οι μονοστέφανες γυναίκες, η κλωστή από βαμπάκι που γνέθουν επί τούτου, ο αριθμός σαράντα, τα τρία μερόνυχτα, οι τρεις γύροι…

Πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο της Λίζας Μιχελή Πλάκα, ιστορική μνήμη και μυθοπλασία και από τα Μνημεία της ιστορίας των Αθηναίων του Δημητρίου Γρ. Καμπούρογλου.

πηγή