ΕΝΙΠΕΑΣ: Το ομορφότερο ποτάμι που κυλά αναμεσά μας...

Στην ελληνική μυθολογία ο Ενιπεύς ήταν ο ωραιότερος από όλους τους ποτάμιους θεούς, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος.

Η ονομασία του ποταμού προέρχεται από κάποια θαλασσινή θεότητα, πατέρα του Πελία και του Νηλέα και συζύγου της Τυρώς. Κατά τον Όμηρο, τον Ενιπέα ερωτεύθηκε η Τυρώ, κόρη του Θεσσαλού Σαλμωνέως και της Αλκιδίκης, σύζυγος του Κρηθέως.


" Τότε είδα πρώτη την Τυρώ την αρχοντοθρεμμένη
που μου’λεγε πατέρα της το Σαλμωνιό πως είχε
κι ήταν γυναίκα του Κρηθιά, λεβέντη γιου του Αιόλου.
Τον Ενιπέα αγάπησε, το θεϊκό ποτάμι, 
απ’ όλα τ’ομορφότερο που βρέθηκαν στον κόσμο."

Ο θεός Ποσειδώνας είδε την Τυρώ και την ερωτεύθηκε. Επειδή όμως καταλάβαινε ότι η ερωτευμένη κόρη δεν θα δεχόταν τον δικό του έρωτα, πήρε τη μορφή του Ενιπέως.

Η Τυρώ ξεγελάστηκε και δέχθηκε τον Ποσειδώνα. Ο θεός απεκάλυψε αργότερα την ταυτότητά του στην Τυρώ και της προείπε τη γέννηση των δίδυμων παιδιών τους, του Πελία και του Νηλέα (Όμηρος: Οδύσσεια λ - 235).

Έτσι, χαρακτηρισμός «Ενιπεύς» είναι ένα επίθετο που συνόδευε τον Ποσειδώνα. Ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα  ἐνιπάω -ῶ που σημαίνει είμαι βοερός, θορυβώδης.
Άρα βοερό, θορυβώδες ποτάμι με πλούσια νερά ηαν ο Ενιπέας.

Άλλος μύθος παρουσιάζει τον Ενιπέα ως έναν πάρα πολύ όμορφο νέο, αντικείμενο πόθου για όλες τις θεές, ο οποίος όμως έδειξε την προτίμησή του στη θεά του έρωτα, Αφροδίτη, προκαλώντας την οργή της Ήρας. Για να τον εκδικηθεί, η βασίλισσα των θεών τον μεταμόρφωσε σε ποταμό και τον καταράστηκε όσο όμορφος ήταν, τόσο επώδυνο να είναι το τέλος του. Λατρευόταν στη Θεσσαλία κατά τον Απολλόδωρο και στην Ήλιδα κατά το Στράβωνα. Η ίδια θεότητα απαντάται και στην Πιερία και στην Ήλιδα.

Τον Αύγουστο του 50 π.Χ. κοντά στον Ενιπέα έγινε η αποφασιστική μάχη
ανάμεσα στον Ιούλιο Καίσαρα και στον Πομπήιο, γνωστή ως μάχη των Φαρσάλων. Κατά τους νεότερους χρόνους, στις 23 Απριλίου 1897, έγινε και πάλι μάχη, κοντά στον Ενιπέα, μεταξύ του ελληνικού και τουρκικού στρατού. Όσον αφορά την περιοχή του Βλοχού, το μεσημέρι της 12ηςΑπριλίου 1897 συμπτήχθηκαν τα τμήματα του Διάσελου (Πανίτσας) της 3ης Ταξιαρχίας υπό τον αντισυνταγματάρχη Στ. Ρεγκλή στο χωριό Κεραμίδι και αμύνθηκαν στα εξιά του Ενιπέα. Μέσω της διαδρομής Βλοχός - Άγιος Δημήτριος - Ιτέα -Υπέρεια, το απόγευμα της 13ης Απριλίου, το τμήμα έφτασε και ανασυντάχθηκε στα Φάρσαλα.
Στο προσωπικό ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά, ανθυπολοχαγού του Μηχανικού τότε ανευρίσκεται περιγραφή του φυσικού κάλλους του ποταμού.

Ο Ενιπέας είναι ο μεγαλύτερος και κάλλιστος παραπόταμος του Πηνειού.

Το μήκος του Ενιπέα με το οφιοειδές σχήμα του είναι 84 χιλιόμετρα.
Πηγάζει από τις βόρειες πλαγιές της ‘Όθρυος, ανατολικά του Δομοκού, κοντά στα βουνά της Γούρας, σημερινής Ανάβρας του νομού Μαγνησίας και έχει πολλές πηγές. Κύρια πηγή του Ενιπέα είναι ο Κιτιός, που πηγάζει ανατολικά του Νεοχωρίου. Στο ποτάμι αυτό ρίχνει τα νερά του ένα άλλο ρέμα, που έρχεται από τη θέση «Μαύρη» βορειοανατολικά των πηγών του Κιτιού.

Λίγα μέτρα νοτιότερα είναι οι πηγές του Κυδωνορρέματος, που συναντιέται σε σύντομη απόσταση με τον Κιτιό. Ο Κιτιός, αφού ενωθεί με το ρέμα από τη «Μαύρη» και το Κυδωνόρρεμα σμίγει πιο κάτω, στον «Παλιόμυλο», με το Βεργόρρεμα ή Σαββόρρεμα, που έχει τις πηγές του πιο ψηλά και νοτιοανατολικά του Κιτιού, στη Λυκόρτσα Ράχη, και όλα αυτά μαζί αποτελούν τον κύριο κορμό του Ενιπέα.

Στην πορεία του προς τον Πηνειό δέχεται τα νερά πολλών ρεμάτων. Εκβάλλουν στον Ενιπέα το Αβαριτσόρρεμα, το Σκουρτσόρρεμα, το Βαθύρρεμα, Θανασόρρεμα, ο Τραχανής ρέμα ή Σαραντόρρεμα, το Ρέμα της Αράπισσας ή Κληματόρρεμα, ο Κουδέλας Ρέμα ή Παλιοχωρίτικο, το Βουζιώτικο Ρέμα ή Βουζιώρρεμα, το Ξηρόρρεμα, το Γουργιωτόρρεμα. Αποστραγγίζοντας την πεδιάδα των Φαρσάλων, αφού περάσει δυτικά του χωριού Άγ. Δημήτριος, βγαίνει από τα όρια του νομού Λάρισας, διασχίζει το νομό Καρδίτσας.

Στο νομό Καρδίτσας ενώνεται με το Σοφαδίτη για να συνεχίσει μαζί του την πορεία προς τον Πηνειό. Ο Σοφαδίτης πηγάζει από το Σμόκοβο, κοντά στον Κέδρο, και, αφού ενωθεί με έναν παραπόταμο από το Θραψίμι, περνάει από το χωριό Φίλια στη συνέχεια διαρρέει την κωμόπολη των Σοφάδων και τέλος χύνεται στον Ενιπέα ανατολικά του Βλοχού. Ένας άλλος παραπόταμος του Ενιπέα, ο Καλέντζης ρέει ανατολικά της Καρδίτσας και εκβάλλει στον Ενιπέα δυτικά του Βλοχού. Συμβάλλει στον Πηνειό, νότια της Φαρκαδώνας του νομού Τρικάλων. Μέσα στο νομό Λάρισας δέχεται τα νερά του Φαρσαλίτη ή Απιδιανού ή Κακάρα.

Η βλάστηση του Ενιπέα είναι πυκνή και προσδίδει στο τοπίο μια σπάνια ομορφιά. Θεόρατα αιωνόβια πλατάνια και ιτιές, καθώς και ανάμεσά τους μπερδεύονται οι νεροϊτιές, οι καναπίτσες (λυγαριές) στολίζουν τις όχθες του ποταμού χαρίζοντας το βαθύ ίσκιο τους σε κάθε αποσταμένο και διψασμένο περαστικό. Ο κοντός και ο ψηλός φλόμος με το γαλακτώδη χυμό και τα κίτρινα λουλούδια, οι γαλατσίδες με το κολλώδες υγρό και τα θαλασσιά τους άνθη, τα διάφορα είδη γαϊδουράγκαθων και κυρίως εκείνα τα ψηλά σαν κάκτοι με τα πανέμορφα μωβ θυσανωτά λουλούδια δημιουργούν περιβάλλον απερίγραπτου φυσικού κάλλους. Μελισσοχόρταρα, που με αυτά οι μελισσοκόμοι τρίβουν το εσωτερικό του κουβούκλιου για να προσελκύσουν με το μεθυστικό άρωμα τις μέλισσες, συναντά κανείς παντού μέσα στον ποταμό. Τα βάτα με το όμορφο χρώμα των καρπών τους, τα γλυκύτατα μούρα, και οι αγριοτριανταφυλλιές με τα ευωδιαστά τριαντάφυλλα συμπληρώνουν το
όλο τοπίο.

Συντεχνίες Ηπειρωτών µαστόρων είχαν χτίσει πανέμορφα δίτοξα και τρίτοξα γεφύρια όπως της Ιτέας και του Κεραµιδίου που σώζονται ή του Βλοχού που έχει καταστραφεί.
Ίσως η παραποτάμια αναβάθμιση να βοηθήσει να συμβάλλει έτσι ώστε οι νεότεροι επισκέπτες να αναγνωρίσουν στον Ενιπέα ότι είδε ο Όμηρος:

«’Ενιπῆος θείοιο, ὅς πολύ κάλλιστος ποταμῶν ἐπί γαῖαν ἵησιν»