Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 2022

Το επώδυνο κεντρί της ζωής, η αλήθεια

Δεν αποτελεί και καμία ιδιαίτερη «σοφία», αλλά αναφέρεται περισσότερο ως υπενθύμιση: μεγάλες δόσεις «γυμνής» πραγματικότητας, οι άνθρωποι δεν τις αντέχουμε. Την έκθεσή μας στην ακατέργαστη αλήθεια τη βρίσκουμε συνήθως ανυπόφορη. Γι' αυτό και φοράμε «αντιηλιακό». Το «αντιηλιακό» της ιδεολογίας, της θρησκευτικότητας, της εθνικοφροσύνης, του ριζοσπαστισμού και των ποικίλων υποκειμενικών ή και συλλογικών ερμηνειών της αλήθειας. Χτίζουμε δυνατές άμυνες ενάντια σε ό,τι ο Σλάβοϊ Ζίζεκ (Σλοβένος φιλόσοφος) αποκαλεί «το πραγματικό», μήπως και αντέξουμε το επώδυνο κεντρί της ζωής. Καλύπτουμε την πραγματικότητα με ένα πέπλο προστασίας, με ένα καταπραϋντικό «νόημα» –λες και το έχει ανάγκη. Μέχρι ενός σημείου, η πρακτική αυτή είναι συγγνωστή. Είναι επιβεβλημένη ως καθαρά ανθρώπινη αντίδραση στην εισβολή της τρομακτικά σύνθετης και ακατέργαστης αλήθειας στον ψυχισμό και το κορμί μας. Σπεύδουμε να την «εξημερώσουμε» νοητικά, για να την τιθασεύσουμε.

Πότε όμως γίνεται πρόβλημα το τείχος προστασίας που χτίζουμε γύρω μας; Μα όταν μας αποκόβει από την ίδια την πραγματικότητα. Όταν μας κάνει να χάσουμε το προφανές. Είναι αυτή η απώλεια του προφανούς που, δυστυχώς, δημιουργεί τεράστιους κινδύνους για την ίδια μας την ύπαρξη. Πρόβλημα υπάρχει όταν αυτό το ψυχολογικό τέχνασμα μας κρύβει ολέθρια τη θέα της αληθινής ζωής. Μεταχειριζόμενοι την κινηματογραφική όραση ως πρακτική ανάγνωσης τη ζωής, ανασύρθηκε πρόσφατα στο νου μας, μια παλιά κριτική ενός γνωστού περιοδικού σε μια αμερικανική ταινία στην οποία κάποια, που παριστάνει την ερευνήτρια, ξεχύνεται στις ερήμους της Αριζόνα με σκοπό να ανακαλύψει ίχνη από εξωγήινα διαστημόπλοια που σύμφωνα με φήμες προσγειώνονταν εκεί. Παρακινήθηκε να το κάνει όλο αυτό, από τη συνωμοσιολογική «λογική» ότι η κυβέρνηση μας κρύβει την αλήθεια, αλλά εμείς… θα τη φέρουμε στην επιφάνεια κ.λπ. Από απροσεξία όμως, δαγκώνεται από ένα δηλητηριώδες φίδι και πεθαίνει. «Αυτά παθαίνει όποιος ψάχνει μανιωδώς και χαζοχαρούμενα για φαντασιακά τέρατα, ενώ αγνοεί τα πραγματικά», δήλωνε χιουμοριστικά ο σχολιαστής της ταινίας.

Αν μεταφέρουμε αυτή την ιστορία και επιχειρήσουμε να κάνουμε μια ανάγνωση της ζωής μας σήμερα, κατ’ αναλογία βέβαια, η πολυποίκιλη άρνηση των αντιεμβολιαστών να αναμετρηθούν με την πραγματικότητα της πανδημίας, θυμίζει την εν λόγω πρωταγωνίστρια. Προφανώς και δεν αναφερόμαστε εν προκειμένω σε όσους εκφράζουν δισταγμό να προχωρήσουν σε εμβολιασμό, διότι με αυτούς τους ανθρώπους μπορείς ωραιότατα να συζητήσεις και να συμμεριστείς την ανησυχία τους. Οι «ιδεολόγοι» αρνητές, είναι μια διαφορετική περίπτωση. Και αυτό, γιατί αποφαίνονται από ένα διαφορετικό βάθρο, αυτοδικαιωμένα ριζοσπαστικό και αρραγές. Εκφράζονται με απόλυτη βεβαιότητα και συχνά γίνονται απίστευτα ευρηματικοί και ευφυείς προκειμένου να υποστηρίξουν την άρνησή τους. Μόνο που αυτού του είδους η «ευφυία» είναι δυστυχώς δευτερογενής, κοινή σε οπαδούς της επίπεδης γης, των πολιτικών και θρησκευτικών άκρων και δυστυχώς της νοσηρής θρησκοληψίας. Πρωτογενώς, δεν είναι σε θέση να διακρίνουν την πλάνη, μπορούν μόνο να σκαρφιστούν μυριάδες έξυπνα και εντυπωσιακά τρικ για να την υπερασπιστούν -μέχρι εκεί. Αυτοκριτική δεν υπάρχει. Είναι φοβερό, αλλά παραχωρούν άκριτα την ελευθερία τους, σε κάθε λογής καθοδηγητές (πνευματικούς, πολιτικούς κ.ά.), ώστε να απολαμβάνουν ανέξοδα την παιδική ανευθυνότητα.

Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο μια νέα πραγματικότητα, και άλλες νέες ασθένειες. Αθλιότητες, ψευτοπνευματικές μορφές και χλευαστικές θεωρήσεις. Μια αγάπη σε διαρκή πτώση. Όμως η ψεύτικη φύση της αγάπης, γεννάει πάντα ψεύτικη Ιδέα. Μια ψεύτικη Ηθική που δεν πλάθει θαύματα. Που στο τέλος οδηγεί σε ένα άχρωμο τίποτα. Επικαλούμαστε τον Κλήμη Ρώμης (Αποστολικός Πατέρας, τέλη 1ου μ. Χ. αιώνα), ο οποίος διερωτάται για τους λόγους που οδηγούν στις έριδες και τη διχοστασία. Όλ’ αυτά, λέει, μοιάζουν με την επανάσταση των μελών εναντίον του δικού του σώματος. Αυτοτραυματιζόμαστε λοιπόν. Αλλά πρέπει, οφείλουμε, να επουλώσουμε αυτές τις πληγές. Με ανοχή και φιλάνθρωπη συμπεριφορά. Η ιστορία έδειξε πως μόνο με ενότητα περνάει κάθε κρίση (εθνική, κοινωνική, εκκλησιαστική). Έτσι και τώρα. Ας γιορτάσουμε λοιπόν ενωμένοι τη μόνη και ακλόνητη αλήθεια της ζωής. Τη γέννηση του Χριστού. Όχι με πνευματική αφέλεια. Ας κάνουμε ένα μικρό πνευματικό βήμα για να μπούμε μέσα στο Σπήλαιο της Γέννησης. Όλα τα υπαρξιακά «γιατί» παίρνουν απάντηση μέσα από μια φάτνη. Ας επιδιώξουμε τις απαντήσεις. Και τότε όλα τα επώδυνα του κόσμου γίνονται αφορμή αναστοχασμού και αναδημιουργίας. Αυτό, είναι ευφυία.


                        Σπυρίδων Κ. Σπυρόπουλος
Πτυχιούχος Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας/Ε.Κ.Π.Α.

(Νέος Αγών, 04/01/2022)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής: Σχόλια ανώνυμα, σχόλια τα οποία είναι υβριστικά ή περιέχουν χαρακτηρισμούς ή ανώνυμες καταγγελίες που δεν συνοδεύονται από αποδείξεις θα αφαιρούνται. Η "Ιτέα Καρδίτσας" δεν παρεμβαίνει σε καμία περίπτωση για να αλλοιώσει το περιεχόμενο ενός σχολίου εφόσον πληρεί τις προϋποθέσεις. Σε καμιά περίπτωση τα σχόλια δεν αντιπροσωπεύουν την "Ιτέα Καρδίτσας". Επίσης ο διαχειριστής διατηρεί το δικαίωμα να αφαιρεί οποιοδήποτε σχόλιο θεωρεί ότι εμπίπτει στις παραπάνω κατηγορίες. Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε και τους όρους χρήσης.

Ο διαχειριστής