Το πλύσιμο των ρούχων στο ποτάμι παλιά

Εκείνα τα χρόνια τα παλιότερα, που κάθε οικογένεια στο χωριό αποτελούνταν από άτομα πολλά, η ποσότητα των ρούχων που μαζεύονταν για μπουγάδα, ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα.
Και που να τα πλύνεις;
Τρεχούμενο νερό στα σπίτια του χωριού δεν υπήρχε.
Το κάθε χωριό τότε υδρεύονταν από διάσπαρτες στις γειτονιές κεντρικές δημόσιες βρύσες.
Πριν την καθιέρωση του πλυντηρίου στα νοικοκυριά λοιπόν, οι νοικοκυρές, για την μπουγάδα τους και το πλύσιμο των ρούχων της οικογένειας, έστηναν το πλυσταριό τους σε διάφορα σημεία των ποταμών.
Έπρεπε λοιπόν να πλυθεί η ποσότητα αυτή των ρούχων, όπου μπορούσε πιο εύκολα. Και η λύση για τούς ανθρώπους της περιοχής μας, τέτοια εποχή που τελείωναν και οι πολλές αγροτικές δουλειές, ήταν το ποτάμι με την δριστέλα ανάμεσα απο τα χωριά Ηλιάς και Τεκελί (Μικρό Βουνό)

Εκεί μετέφεραν τα ρούχα με τα ζώα τότε οι νοικοκυρές, άναβαν εκεί στην όχθη του φωτιά για να ζεστάνουν στο καζάνι μια ποσότητα νερού, αρκετή για να ολοκληρώσουνε την πλύση.
Το πλύσιμο γίνονταν σε τακτά διαστήματα και βέβαια, όταν είχε ηλιοφάνεια.
Μάζευαν τ’ άπλυτα σε κοφίνια, τα φορτώνανε στο γάιδαρο ή στο κάρο και τα μεταφέρανε στο ποτάμι. Μαζί τους, φρόντιζαν να υπάρχουν καζάνια, σκάφες, ταψιά κόφες, κόπανοι, ξύλα για τη φωτιά, κι έφτιαχναν το φυσικό τους πλυσταριό.
Διάλεγαν ένα κατάλληλο μέρος, να είναι ρηχό, καθαρό και απάνεμο. Βρίσκανε διάφορες μεγάλες πέτρες για παραστιά, και τοποθετούσανε επάνω το καζάνι στο οποίο έβραζαν το νερό.

Για απορρυπαντικό υπήρχε μόνο το σαπούνι - που το προμηθεύονταν σε πράσινες πλάκες, και η «αλισίβα», (στάχτη από φωτιά αραιωμένη με νερό) για το μαλάκωμα των ρούχων.
Έβαζαν τα ρούχα σε μια κόφα με διάτρητη βάση πάνω σ΄ ένα ταψί ή μια σκάφη για να μαζεύουν τα νερά. Μετά το πρώτο χέρι πλυσίματος με σαπούνι τα βάζανε στη κόφα. Από πάνω στρώνανε ένα σταχτοπάνι και πάνω στο λευκό πανί έριχναν δύο χούφτες κοσκινισμένη στάχτη.
Για το πλύσιμο των χοντρών μάλλινων ρούχων πήγαιναν συνήθως σε ρέματα όπου υπήρχε άφθονο νερό αλλά και μέρος για το πλύσιμο και κοπάνισμα των ρούχων. Πρώτα τα αφήνανε να μουλιάσουν μέσα στο νερό μετά τραβώντας τη μία άκρη τα κοπάνιζαν σε επίπεδο μέρος με τον κόπανο και διπλώνοντάς τα λίγο-λίγο συνέχιζαν να τα χτυπούν, ώστε να κοπανίσουν όλο το ρούχο για να φύγουν οι βρωμιές.
Στο τέλος τα ξεπλένανε με άφθονο νερό.
Αφού τελείωναν την μπουγάδα και το ξέπλυμα, τα ελαφριά ρούχα τα κρεμάγανε, για να στεγνώσουν στις καλαμιές της ακροποταμιάς, ενώ τα βαριά (βελέντζες, φλοκάτες, κ.α.), τα χτυπάγανε με τον κόπανο, (Ο κόπανος που χρησιμοποιούσαν ήταν ένα ξύλο μήκους 70 εκ. το μισό ήταν φαρδύ για να χτυπά τα ρούχα και το υπόλοιπο κατέληγε ποιο λεπτό και κυκλικό για να πιάνεται με το χέρι.), για να φύγει μεγάλη ποσότητα νερού, μιας και μετά το πλύσιμο αυτά ήταν ασήκωτα, και μετά τα απλώνανε πάνω στις πέτρες και στα γύρω δέντρα για να στεγνώσουν.
Μάλιστα για να μην χάνεται ο χρόνος μέχρι να στεγνώσουν τα ρούχα έκαναν και διάφορες άλλες δουλειές. Όπως παραδείγματος χάρη, έπαιρναν μαζί τους τα πρόβατα και τα βόσκαγαν στο καταπράσινο φουντωτό χορτάρι της όχθης.

Εκεί, όπου αντιλαλούσε ολόκληρη η ποταμιά από τις φωνές και τα τραγούδια των γυναικών, εκεί όπου οι νοικοκυρές έδιναν τον αγώνα τους για την καθαριότητα των ρούχων, εκεί όπου εξελίσσονταν οι καλύτερες στιγμές των παιδιών μέσα στο νερό με τα διάφορα παιχνίδια τους, εκεί όπου η επικοινωνία γινόταν ζωντανή και «έβγαιναν» όλες οι τοπικές ειδήσεις, εκεί στήνονταν τα υπαίθρια πλυσταριά και δημιουργούνταν ένας τόπος συνάθροισης, επικοινωνίας και χαράς.

«Μια πούλια ειν’ στον ουρανό, μια λυγερή στον κάμπο,
υφαίνει τα μεταξωτά, τα νερατζιά μαντίλια. 
Στον ουρανό τα ύφαινε, στον κάμπο τα λευκαίνει
και στο νερό της ποταμιάς βαρεί και τα κρουσταίνει».
Θεσσαλικό τραγούδι

Κι όταν το απόβραδο έπαιρνε ο ήλιος να πέσει, και τελείωνε και η διαδικασία του στεγνώματος, έπρεπε τώρα να τα μεταφέρουνε στο σπίτι στο χωριό. Σ’ αυτό το τελευταίο, επίσης δύσκολο κομμάτι, βοηθούσανε οι άντρες κι εμείς τα παιδιά, με τον κύριο βέβαια πάντα ρόλο να έχουν τα άλογα, και τα γαϊδούρια με το κάρρο.

πίσω στα παλιά